تحليلي بر موانع توسعه گردشگري الكترونيك در ايران؛ رويكرد مدل‌سازي ساختاري تفسيري فازي

Analyzing the Barriers of E-tourism Development in Iran Using the Fuzzy Interpretive Structural Modeling Approach

در سال‌هاي اخير فناوري اطلاعات روش‌هاي عمل را در تمامي سازمان‌ها و به ويژه در صنعت گردشگري متحول ساخته است. امروزه فناوري اطلاعات به دليل تسهيل فعاليت‌هاي بسيار مهم توليد، جمع‌آوري، پردازش، اجرا و تبادل اطلاعات يكي از مهم‌ترين عناصر اجراي عمليات صنعت گردشگري به حساب مي‌آيد. بنابراين با توجه به اهميت صنعت گردشگري الكترونيك، شناسايي موانع بكارگيري آن مي‌تواند اولين گام براي توسعه همه جانبه اين صنعت باشد. اين پژوهش با تركيب روش‌هاي كيفي (دلفي) و كمي (تحليل عاملي تاييدي مرتبه دوم)، مدلي رابراي تبيين ارتباط بين موانع توسعه گردشگري الكترونيك، تبيين كرد. جامعه آماري اين پژوهش شامل دو دسته، خبرگان و مديران ارشد صنعت گردشگري (دسته اول) و كاركنان و مديران سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري كشور (دسته دوم) هستند. براي انتخاب خبرگان از روش نمونه‌گيري گلوله برفي (10 نفر) استفاده شد و جامعه نمونه دسته دوم به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده (60 نفر) انتخاب گشتند. در ادامه و با مرور ادبيات پژوهش و استفاده از تكنيك دلفي، 7 مانع اصلي و 22 مانع فرعي شناسايي گشت و با استفاده از نرم افزار SMART PLS2 مدل اصلي پژوهش ساختاردهي شد. بر اساس مدل ايجاد شده با تكنيك FISM، موانع اقتصادي به عنوان تاثيرگذارترين و موانع نرم افزاري و آموزشي و رفتاري به عنوان تاثيرپذيرترين موانع شناخته شدند. بر اساس نتايج به‌دست آمده مديران و برنامه‌ريزان گردشگري قادر خواهند بود تا به روشني دريابند كه براي توسعه گردشگري الكترونيك چه اقداماتي را بايد در كانون توجه خود قرار دهند.

In recent years, information technology has changed the practical methods in all corporations especially in the tourism industry. Nowadays, information technology is considered as one of the most important factors of everyday running processes in the tourism industry as the result of facilitating such important activities as producing, gathering, processing, applying, and communicating information. Therefore, to realize the importance of e-tourism industry, identifying the barriers of its application can be the first step, which contributes to the process of comprehensive development of the tourism industry. The research has offered a model by combining qualitative (Delphi) and quantitative (the second order of the confirmatory factor analysis) approaches which can be used by managers as planning and decision making guidelines. The statistical population was divided into two categories. The first was tourism experts and senior managers. The sampling method was snowball, and the sample size was 10. The second was the staffs and managers of ICHHTO. Its sampling method was simple probability, and the sample size was 60. For the purpose of this research, seven main barriers and 21 secondary barriers were identified by reviewing the literature and using the Delphi technique. Then, the main research model was structured by using SMART PLS. Also, the economic barriers were recognized as the most effective barriers, and software, educational and behavioral barriers were recognized as the most influenced ones, based on the created model by using the FISM technique. As the results indicated, tourism planners and managers are able to take proper actions to develop E-tourism.