واكنش‌هاي كيفري عوام‌گرا در مقابله با جرايم خشونت‌بار در ايران

واكنش‌هاي كيفري پليسي و قضايي مقابله با جرم‌هاي خشونت‌بار از ظرفيت‌هاي بالايي براي تأثيرپذيري از افكار عمومي و نفوذ انديشه‌هاي عوام‌گرايانه برخوردار است. براين‌اساس بسياري از مقام‌هاي انتظامي و قضايي مسئول كنترل جرم در كشورهاي مختلف معمولاً با طرح وعده‌ها و شعارهاي عامه‌پسند، ولي فاقد مبناي علمي، به دنبال جلب اعتماد عمومي نسبت به كارايي و اثربخشي اين سياست‌ها برمي‌آيند. اين مقاله درصدد است با استفاده از روش نمونه‌پژوهي، ابعاد و جنبه‌هاي مختلف رويكردهاي عوام‌گرايانه را در سياست‌هاي كيفري ناظر بر مقابله با جرايم خشونت‌بار توصيف كند. در ابتدا ابعاد مختلف عوام‌گرايي كيفري در سطح حقوق كيفري تطبيقي مطرح و سپس ضمن جمع‌آوري و تجزيه‌و‌تحليل اسناد و مدارك مرتبط با موضوع، جلوه‌هاي اين نگرش در نظام عدالت كيفري ايران مورد بررسي قرار گرفته است. يافته‌هاي اين تحقيق نشان داد كه سيطره انديشه‌هاي عوام‌گرايانه بر حوزه تدابير و اقدام‌هاي كنترل جرم‌هاي خشونت بار پيامدهاي گوناگوني ازجمله پاسخ‌هاي شتاب‌زده قانونگذار به انتظارهاي عمومي، ناديده انگاشتن موازين دادرسي عادلانه، اتخاذ تدابير سركوب‌گرانه و اجراي نمايش‌گونه جلسات محاكمه و كيفرها را به همراه داشته است.