طراحي مدل مفهومي و عملياتي ارزيابي و رتبه‌بندي علمي گروه‌هاي آموزشي حوزه علوم انساني دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي ايران

هدف: اين پژوهش با هدف طراحي يك مدل مفهومي  و عملياتي جهت ارزيابي و رتبه بندي علمي گروه هاي آموزشي حوزه علوم انساني دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي ايران انجام گرفته است. روش‌شناسي: پژوهش حاضر به لحاظ هدف توسعه اي و  كاربردي است  و از روش تحقيق آميخته كه تركيبي از روش هاي كيفي و كمي مي باشد، استفاده نموده است. جامعه پژوهش متخصصان حوزه رتبه بندي و سنجش و ارزيابي علم كشور بودند، كه با روش هدفمند غير تصادفي به تعداد 32 نفر  انتخاب شدند. به منظور  پاسخگويي به سؤالات از تكنيك دلفي فازي و روش بهترينبدترين (BWM) به عنوان يك روش تصميم گيري چندشاخصه استفاده شده است. ابزار پژوهش دو پرسشنامه محقق ساخته و يك فرم جمع آوري اطلاعات بود. پايايي پرسشنامه دلفي فازي با آلفاي كرونباخ محاسبه و 0.785 بدست آمد  كه قابل قبول است. جهت اعتباريابي پرسشنامه بهترينبدترين  براي هر دسته ابعاد، معيارها و شاخص ها نرخ ناسازگاري محاسبه شد. روايي محتوايي پرسشنامه ها با نظر خبرگان تأييد شد. در گام اول، شاخص ها با مطالعه ادبيات موضوع استخراج و توسط خبرگان به قضاوت گذاشته شد. عوامل مدل مفهومي ايجاد شده به منظور وزن دهي نزد خبرگان به قضاوت گذاشته شد. مقايسه زوجي عوامل انجام؛ مدل بهترينبدترين براي هر دسته ابعاد، معيارها و شاخص ها تشكيل  و با اجراي مدل، وزن عوامل و نرخ سازگاي مشخص شد. در پايان مدل عملياتي شامل وزن عوامل و اولويت هر يك از عوامل مشخص شد. يافته‌ها: بر اساس مطالعه و تحليل متون 70 شاخص شناسايي، كه در 4 بعد و 6 دسته معيار گروه بندي شدند. پس از نظرخواهي از خبرگان و انجام غربالگري فازي شاخص هاي مستخرج به 54 شاخص نهايي در 4 بعد و 6 دسته معيار تبديل شد، كه در گام دوم وزن دهي شدند. نتايج  حاصل از وزن دهي عوامل نشان داد بعد پژوهشي با وزن 0.491  و توليد علم كيفي با وزن 0.427  به ترتيب در ميان ابعاد و معيارها اولويت اول را داشتند. براي شاخص هاي هر معيار نيز وزن دهي انجام و اولويت ها مشخص شد. نتيجه‌گيري: با استخراج و انتخاب شاخص ها مدل مفهومي و با وزن دهي به هر يك از عوامل مدل عملياتي جهت رتبه بندي علمي  گروه هاي  آموزشي حوزه علوم انساني دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي طراحي شد. مدل چندبعدي طراحي شده مي تواند در بهبود تصميمات ذي ربطان و ذي نفعان نظام دانشگاهي و ارتقاء كيفيت گروه هاي آموزشي و دانشگاه ها نقش مؤثري داشته باشد.