ارزيابي طرح‌هاي پيشنهادي براي زمين تملك‌شده محله تاريخي دارالشفاء يزد بر اساس رويكرد حفاظت و بازآفريني يكپارچه

محله‌هاي تاريخي براي زنده ماندن، رفع نياز‌هاي روز و ايفاي نقش مناسب نسبت به كل شهر، در مواردي علاوه بر حفاظت نياز به تغيير در خود دارند. طراحي فضاي جديد از تغييرات فيزيكي است كه جهت ايجاد تغيير در مواردي پيشنهاد مي‌شود. اين تغيير بر كليت بافت شهري تاريخي و ارزش‌هاي آن تأثيراتي دارد كه بايد قبل از اجراي طرح، آن تأثيرات مورد ارزيابي قرار گيرند. هدف اصلي مقاله، ارزيابي طرح‌هاي پيشنهادي براي زمين تملك‌شده محله تاريخي دارالشفاء است كه در راستاي آن تدقيق معيارهاي ارزيابي تغيير فيزيكي و تعيين شاخص‌هاي آنها نيز به‌عنوان اهداف فرعي پيگيري مي‌شوند. در اين راستا، ابتدا در بخش مباني، با اتخاذ رويكرد حفاظت و بازآفريني يكپارچه به‌عنوان جامع‌ترين رويكرد موجود، با روش استدلال منطقي و شيوه مطالعه اسناد، معيارها و زيرمعيارهاي ارزيابي از ارزش‌هاي بافت شهري تاريخي به‌دست مي‌آيد و با شيوه پرسشنامه‌اي شاخص‌هاي زيرمعيارها تعيين مي‌گردد. سپس در بخش دوم، با روش شبيه روش فرآيند تحليل سلسله‌مراتبي ولي ساده‌تر و با زمان‌بري كمتر و با تكيه بر شيوه پرسشنامه‌اي ارزيابي چهار طرح پيشنهادي براي زمين تملك‌شده محله تاريخي دارالشفاء كه داراي پيشينه تاريخي 700 ساله است و در محدوده ثبت ملي بافت تاريخي يزد قرار دارد، صورت مي‌گيرد. در اين مقاله، متخصصين و دانشگاهيان به‌عنوان يكي از ذي‌نفوذان «تغيير» مورد پرسش قرار گرفته‌اند. نتايج مقاله، تعيين سه معيار «احترام و حفظ ارزش‌هاي تاريخي و فرهنگي»، «حفظ و ارتقاي ارزش‌هاي روز محله» و «استفاده از معيارهاي ارزشمندي آثار محله در تغيير (طراحي جديد)» به‌عنوان معيارهاي ارزيابي و تشخيص طرح مجموعه چندمنظوره اقامتيخدماتي براي محدوده به‌عنوان طرح بهتر، مي‌باشد. از ويژگي‌هاي اين طرح كه باعث ممتاز شدن آن نسبت به ديگر طرح‌ها شده است، احترام به ارزش‌هاي فرهنگي و روز است كه در رويكرد حفاظت و بازآفريني يكپارچه همسطح با ارزش‌هاي تاريخي ديده شده‌اند.