معاصرسازي پوسته‌هاي سنتي (شباك) معماري ايراني، جهتِ بهينه‌سازي دريافت نور و انرژي؛ نمونه مطالعاتي: بناهاي اداري تهران

معماري سنتي ايراني نمونه اي از معماري سرآمد و توجه همه جانبه به مسائل فني و اقليمي، در كنار ساير مفاهيم بومي و فرهنگي است. به عنوان نمونه عنصر شباك نه تنها حافظ محرميت و پوشش‌دهنده نماي ساختمان بوده، بلكه تأثير بسزايي در تأمين نور فضاي داخلي و بهره وري و مصرف هوشمندانه انرژي داشته و ايده اي براي دستيابي به معماري سرآمد است. هدف اصلي اين پژوهش، تجزيه و تحليل كاركردهاي اقليمي عنصر شباك، و بهينه سازي فرم و شكل آن، بر اساس مشخصات معماري اقليم گرم و خشك ايران است. در اين راستا، پژوهش حاضر، باهدف ارتقا كيفيت و عملكرد شباك، با تغيير ابعاد و نحوه پراكنش روزنه‌ها روي پوسته شباك،  به بررسي بهينه‌ترين حالت ممكن براي دريافت نور روز و كاهش مصرف انرژي پرداخته است. روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي تحليلي بوده و علاوه بر مطالعات ميداني، بررسي داده‌ها با نرم‌افزار راينو و پلاگين‌هاي گرس‌هاپر، ليدي‌باگ و هاني‌بيو درنهايت كدنويسي و بهينه‌سازي با الگوريتم ژنتيك انجام‌شده و شرايط تابش خورشيدي در تهران و براي ساختماني با كاربري اداري، طراحي و مورد تحليل قرارگرفته است. نتايج نشان مي‌دهد كه فرم هندسي روزنه در دريافت نور مؤثر بوده و بيشترين ميزان دريافت مربوط به فرم هندسي تركيبي است؛ از طرفي در تمامي نمونه‌ها، تغيير در پراكنش روزنه‌ها بر مبناي طرح بهينه، موجب افزايش كميت و كيفيت روشنايي و كاهش مصرف انرژي به‌صورت ساليانه است. اين اطلاعات مي‌تواند، در جهت بهره‌برداري بهينه از اين سنت، متناسب با معماري امروز راهگشا باشد.