بازشناسي ويژگي هاي كالبدي و عناصر طبيعي حياط هاي مركزي در خانه‌هاي تاريخي شهر اصفهان

حياط مركزي به عنوان يكي از الگوهاي بومي، كهن و هويت بخش معماري، در تركيب و سازمان‌دهي كالبدي فضايي اغلب خانه‌هاي سنتي اقليم گرم و خشك شهرهاي ايران از جمله شهر اصفهان ديده مي‌شود. هدف اين پژوهش، شناسايي ويژگي هاي كالبدي حياط‌هاي مركزي از نظر راستاي قرارگيري، نسبت ابعادي جداره هاي رو به حياط، تناسبات و درصد بازشو ها، نسبت فضاي باز و بسته و نسبت عناصر طبيعي (آب و پوشش گياهي) در خانه هاي تاريخي شهر اصفهان مي باشد. روش اين تحقيق مورد پژوهي و توصيفي تحليلي است. تحليل داده‌ها بر طبق روش كيفي و از طريق مقايسه و تفسير انجام شده است. روش گردآوري اطلاعات از طريق مطالعات كتابخانه اي، اسنادي و مشاهدات و اندازه گيري هاي ميداني صورت گرفته است. در اين تحقيق 35 مورد از خانه‌هاي تاريخي داراي حياط مركزي به‌صورت غيرتصادفي در دسترس و هدفمند انتخاب و مورد آزمون قرار گرفت. نتايج اين تحقيق بيانگر اين است كه زاويه قرارگيري 65 درصد از حياط هاي مركزي مورد مطالعه بين 200 درجه جنوب‌شرقي و غربي مي‌باشد. بيشترين نسبت ابعادي (L/W) حياط هاي مركزي نسبت 4/1:12/1:1 مي‌باشد. نسبت فضاي باز به كل فضاي خانه‌هاي تاريخي، 5020 درصد مي‌باشد. نسبت سطح آب به فضاي حياط مركزي در 70 درصد از خانه هاي مورد مطالعه بين 102 درصد بوده و نسبت پوشش گياهي به فضاي حياط در 73 درصد از خانه هاي مورد مطالعه بين 3010 درصد مي‌باشد. يافته هاي اين پژوهش مي‌تواند در طراحي بناهاي معاصر با الگوي حياط مركزي و همچنين بررسي و شناخت ويژگي هاي اقليمي حياط هاي مركزي در شهر اصفهان كاربرد داشته باشد.