تفكيك زنبورهاي گرده‏ افشان قبيلۀ Anthophorini (Hymenoptera: Apidae) موجود در موزۀ حشرات گرده‏ افشان دانشگاه ياسوج به روش ريخت‏سنجي هندسي

در پژوهش حاضر، نمونه‏ هاي زنبورهاي گرده‏افشان قبيلۀ Anthophorini موجود در موزۀ «حشرات گرده‏افشان ايران» واقع در دانشكدۀ كشاورزي دانشگاه ياسوج بررسي شدند. به‌منظور انجام ريخت‌سنجي هندسي ابتدا نمونه‏ ها تا حد گونه شناسايي شدند و پس‌از‌آن، پنج گونه از زنبورهاي اين قبيله از سه‌ جنس‌ Anthophora، Amegilla و Habropoda شامل گونه‌هاي Amegilla quadrifasciata،Anthophora (Melea) yasoujensis، Habropoda tarsata، Anthophora (Lophanthophora) agama و Anthophora (Pyganthophora) rogenhoferi به روش ريخت‏سنجي هندسي بررسي شدند. در بررسي حاضر تعداد 122 نمونه شامل 53 ماده و 69 نر مطالعه شد؛ به‌اين‌ترتيب كه پس‌از عكس‌برداري ديجيتالي و لندمارك‌گذاري روي بال‌ها، فايل‌هاي Tps با نرم‏افزار Tps Dig نسخۀ 2.1 به دست آمدند و درنهايت داده‏ هاي حاصل كه شامل عكس‏هاي لندمارك‌گذاري‌شده بودند به نرم‏افزار MorphoJ وارد شدند و تجزيه‌و‌تحليل انجام شد؛ خروجي وارد نرم‏افزار PAST نسخۀ 2.17 شد و نتايج به‏ شكل نمودارهاي خوشه‏ بندي‌شده نمايش داده شدند؛ به‌اين‌ترتيب تفكيك در سطح جنس، زيرجنس و گونه انجام شد. نتايج بررسي حاضر نشان دادند روش ريخت‏سنجي هندسي روشي مؤثر و مفيد با انطباق بسيار زياد با كاراكترهاي ريخت‌شناختي براي تفكيك نمونه ‏هاي هر سه سطح است و ابزار قدرتمندي در جداسازي تاكسون‌هاي نمونه ‏هاي اين زنبورها به شمار مي‌رود.