استخراج ساختار سلسله مراتبي عوامل مؤثر در نظام مديريت مراتع ايران

مسائل و مشكلات مراتع ايران متعددند و ارائه ي راه حل براي آنها جزء از طريق بررسي همه جانبه امكان پذير نيست. هدف از اين مطالعه، استخراج ساختار مديريت مراتع ايران است. ابزار انجام مطالعه، پرسشنامه و مصاحبه به صورت چند مرحله اي است. اين مطالعه در سه مرحله ي اكتشافي، ارزيابي، تجزيه و تحليل و استخراج ساختار نهايي انجام شده است. در مرحله ي اكتشافي، به صورت هدف دار با نظرسنجي از خبرگان بخش هاي آموزش، تحقيقات، دستگاه اجرايي و بهره برداران عرصه هاي مرتعي جايگاه مكاني اجزاء مختلف ساختار مديريت مراتع ايران مشخص شد. در اين مرحله ساختار اوليه ي سلسله مراتبي عوامل مؤثر بر مديريت مراتع طراحي شد (بخش پنل). در مرحله ي ارزيابي با استفاده از پرسشنامه، ساختار حاصله در معرض قضاوت جوامع پاسخگو قرار گرفت. در مرحله ي نهايي با استفاده از آناليزهاي آماري داده ها، ساختار نهايي سلسله مراتبي استخراج و طراحي شد. صحت و دقت الگوي حاصله با استفاده از شاخص هاي پايايي/آلفاي كرونباخ (0.86=α) و روايي (پنل متخصصان) مورد ارزيابي قرار گرفت. در اين مطالعه از نرم افزارهاي آماري SPSS 18 و STATISTICA استفاده شد. نتايج نشان داد نظام مرتعداري ايران مركب از سه سطح به صورت سلسله مراتبي است. در سطح اول؛ عرصه ي مرتعي، نظام آموزش و تحقيقات، نظام اجرايي و نظام بهره برداري قرار دارد. هر يك از اجزاء در سطح اول به اجزاء زيرمموعه ي خود در سطوح پائين تر تقسيم بندي شدند. اين ساختار به صورت واضح تر و دقيق تري مشكلات را دسته بندي، قابل فهم تر و قابل مديريت تر مي كند. بدين طريق مي توان اقدامات با قابليت مديريتي و راهبردي تر را در هر سطح و جزء معطوف داشت.