بررسي عوامل مؤثر بر ركود اقتصادي مرتعداران در مراتع بلبان‌آباد (شهرستان دهگلان، استان كردستان)

كاهش عملكرد مراتع بر تعداد دام و فعاليّت‌هاي اقتصادي دامداران تأثير مستقيم دارد و ادامه اين روند ركود اقتصادي را در بين بهره‌برداران مراتع شدت مي‌بخشد. هدف از اين تحقيق، بررسي عوامل اثرگذار بر ركود اقتصادي مرتعدارانِ مراتع بلبان‌آباد بود. جامعه آماري در اين تحقيق، 400 نفر از بهره‌برداران مراتع بلبان‌آباد بودند. حجم نمونه اين تحقيق با استفاده از جدول كرجسي و مورگان، 196 مرتعدار تعيين شد. به منظور انتخاب نمونه‌ها از روش نمونه‌گيري تصادفي استفاده شد. ابزار مورد استفاده در اين روش براي گردآوري داده‌ها و اطلاعات، پرسشنامه بود. روايي پرسشنامه را متخصصان مرتع و پايايي آن را ضريب آلفاي كرونباخ تأييد كرد. تجزيه و تحليل داده‌ها به‌وسيله نرم‌افزار SPSS نسخه 22 انجام شد. نتايج حاصل از آزمون همبستگي اسپيرمن نشان داد كه عوامل اقتصادي بيشترين همبستگي را با ركود اقتصادي مرتعداران داشت. به‌علاوه نتايج حاصل از تحليل عاملي نشان داد كه در ميان گويه‌هاي عوامل اقتصادي، فقدان تنوع شغلي با ضريب 0.912؛ در ميان گويه‌هاي عوامل مديريّتي، محدوديّت واگذاري اعتبارات به مرتعداران كم‌درآمد به منظور كاهش وابستگي درآمدي مرتعداران به مرتع با ضريب 0.885؛ در ميان گويه‌هاي عوامل زيست‌محيطي، آسيب‌پذيري دامداري سنتي در اثر خشكسالي و كمبود علوفه با ضريب 0.893 و در ميان گويه‌هاي عوامل اجتماعي، عدم اعتماد بين مرتعداران در فعاليّت‌هاي مشاركتي با ضريب 0.910 بيشترين اثرگذاري را با ركود اقتصادي مرتعداران دارند. همچنين، نتايج حاصل از تحليل‌مسير نشان داد كه بيشترين اثرگذاري مستقيم و اثر كل (مجموع اثرات مستقيم و غيرمستقيم) مربوط به عوامل اقتصادي؛ و بيشترين اثرگذاري غيرمستقيم مربوط به عوامل مديريّتي بود.