تأثير چراي دام اهلي (گوسفند و بز) و حيات وحش (كل و بز كوهي) بر برخي ويژگي‌هاي پوشش گياهي مراتع شاه حيدر ارسباران

بررسي تغييرات پوشش‌گياهي در سايت چرا شده توسط دام اهلي و مقايسه با عرصه تحت چراي حيات وحش مي‌تواند يكي از عملي‌ترين روش‌هاي بررسي، به منظور شناخت صحيح روابط متقابل اجزاء اكوسيستم، ارزيابي مديريت اعمال شده و ترسيم راهكارهاي مديريت صحيح براي آينده باشد. بنابراين، تحقيق حاضر به منظور مقايسه پارامترهاي پوشش‌گياهي در دو سايت مورد چراي دام‌هاي اهلي (گوسفند نژاد مغاني و بز نژاد خلخالي) و حيات وحش (كل و بز كوهي)، در مراتع شاه حيدر منطقه ارسباران در شهرستان كليبر صورت گرفت. پس از تعيين توده معرف، در هر دو سايت نمونه‌برداري از پارامترهاي پوشش‌گياهي با استفاده از روش تصادفيسيستماتيك انجام گرفت. در داخل هر توده معرف، پنج ترانسكت يكصد متري مستقر و تعداد 10 پلات دو متر مربعي بر روي هر ترانسكت و در مجموع 100 پلات در هر دو مكان بكار برده شد. در داخل هر پلات و در امتداد هر ترانسكت، درصد پوشش تاجي، تراكم و مقدار توليد گونه‌هاي مورد چراي دام، اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه درصد پوشش تاجي، تراكم و مقدار توليد گونه‌ها در سايت چراي حيات وحش به دليل چراي سبك نسبت به سايت چراي دام اهلي بيشتر بود و از نظر آماري اختلاف معني‌داري با هم داشتند. ضمن اينكه دام‌هاي اهلي به دليل همراهي چوپان به صورت محدود و بسته چرا كرده اما حيات وحش در منطقه حفاظت شده به صورت كاملاً آزاد چرا مي‌كنند. از طرفي حيات وحش به دليل چالاكي و حركت بيشتر، قدرت انتخاب‌كنندگي بيشتر و دامنه چرايي وسيع‌تري در مقايسه با دام‌هاي اهلي دارند. همچنين، نتايج نشان داد كه درصد پوشش تاجي، تراكم و مقدار توليد فورب‌ها نسبت به بوته‌اي ها، در سايت چراي دام اهلي كمتر است و اين امر بدليل تمركز چراي گوسفند بر روي فورب‌ها (عموما گياهان خانواده بقولات) مي‌باشد.