واكاوي اخلاق اسلامي در مقايسه با برخي علوم انساني

زمينه و هدف: اخلاق از جمله دانش هاي مهم حوزة علوم اسلامي است و لازم است كه رابطة آن با ساير علوم انساني مورد بررسي قرار گيرد. مقالة حاضر مي كوشد تا رابطة اخلاق را با علومي همچون: «حكمت نظري و عملي»، «عرفان نظري و عملي»، «تربيت» و«حقوق» تبيين نمايد. «اخلاق» جمعِ خُلق و خُلُق به معناي خوي، سجايا، سرشت، سجيّه، طبع و عادت است؛ اين واژه مربوط به نفس انسان و صفات او در حوزة فضائل و رذائل است. روش تحقيق: اين پژوهش با روش توصيفي- تحليلي انجام شده و براي گردآوري داده ها از منابع كتابخانه اي استفاده شده است. يافته ها و نتيجه گيري: تعريف اصطلاحي اخلاق و علم اخلاق توسط برخي علماي اخلاق بر اساس همين صفات پايدار نفساني، در مقولة شناختي و رفتاري موردقبول واقع شده است. نسبت اخلاق با حكمت عملي با عقل نظري و عملي همگرايي دارد؛ و در عرفان، هرچند ازنظر موضوع و هدف تفاوت هايي دارد اما ازلحاظ ساختاري مقدمة عرفان عملي به شمار مي آيد. تربيت نيز نسبت به اخلاق عام است و به عنوان يكي از شاخه هاي روشي با اخلاق تعامل پيدا ميكند. شباهت ها و تفاوت هاي اخلاق با حقوق نيز موجب برخي هم گرايي ها و واهمگرايي شده است.