عنوان مقاله :
طراحي الگوي برنامه‌ريزي عملياتي براي بيمارستان‌هاي وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي ايران
عنوان به زبان ديگر :
DESIGNING AN OPERATIONAL PLANNING MODEL FOR HOSPITALS AFFILIATED TO THE MINISTRY OF HEALTH and MEDICAL EDUCATION OF IRAN
پديد آورندگان :
بشارتي، رضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد كاشمر - گروه پرستاري
كليدواژه :
برنامه‌ريزي عملياتي , طراحي الگو , بيمارستان , ايران
چكيده فارسي :
پيش‌زمينه و هدف: برنامه‌ريزي عملياتي فرايندي است كه به‌وسيله آن مديران، فعاليت‌ها را در راستاي رسيدن به اهداف تنظيم مي‌كنند. يكي از مشكلات و كمبودهاي موجود در مديريت بيمارستان‌هاي ايران كمبود الگوهاي بومي براي برنامه‌ريزي عملياتي مي‌باشد. اين پژوهش به‌منظور طراحي الگوي برنامه‌ريزي عملياتي براي بيمارستان‌هاي وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي ايران انجام گرفته است.
مواد و روش‌ها: در اين پژوهش كاربردي كه در مراحل مختلف آن از روش‌هاي مروري، تطبيقي، كمي و كيفي برحسب ضرورت استفاده شده است، الگوهاي مختلف برنامه‌ريزي عملياتي با روش مطالعات كتابخانه‌اي و بررسي متون جمع‌آوري شدند و پس از تعيين متغيرهاي الگوهاي برنامه‌ريزي عملياتي و اعتبارسنجي اوليه، ابعاد الگوي برنامه‌ريزي عملياتي براي بيمارستان‌هاي ايران مشخص گرديد. داده‌هاي موردنياز از طريق پرسشنامه‌ي پژوهشگر ساخته با نظرخواهي از 176 نفر متخصص و صاحب‌نظر جمع‌آوري و با نرم‌افزار spss22 تحليل شد. سپس با استفاده از تحليل عاملي اكتشافي و تأييدي الگوي نهايي پژوهش ارائه گرديد. براي شناسايي عوامل مؤثر بر برنامه‌ريزي از روش تحليل مقادير ويژه و چرخش به روش واريمكس و نيز محاسبه درصد تجمعي واريانس استفاده شده است. به‌منظور تأييد صحت تحليل عاملي انجام‌شده بر روي داده‌ها و نيز كفايت حجم نمونه از شاخص كيزر- ماير – الكين و آزمون كرويت بارتلت و براي اعتبارسنجي و تأييد الگوي نهايي از نرم‌افزار Amos22 و جهت بررسي مدل به‌دست‌آمده از شاخص‌هاي برازش مدل استفاده شده است.
يافته‌ها: عوامل مؤثر بر برنامه‌ريزي عملياتي در بيمارستان‌هاي وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي ايران هشت عامل بودند. اندازه‌گيري درصد تجمعي واريانس مشخص كرد كه درمجموع، اين هشت عامل استخراج‌شده 68/98 درصد كل مدل را تبيين مي‌كنند. عوامل استخراج‌شده با تحليل عاملي تائيدي و شاخص‌هاي برازش مورد تأييد قرار گرفت. اين عوامل به ترتيب ميزان تأثير آن‌ها در مدل عبارت بودند از: " هدايت عمليات برنامه‌ريزي و ايجاد هماهنگي (0/916)، "مديريت اهداف (0/912)، " سياست‌گذاري و خط‌مشي‌هاي سازماني (0/878)، " قوانين برنامه‌ريزي (0/846)، " گزارشات آماري و ارزشيابي (0/837)، " مديريت مشكلات و اولويت‌ها (0/830)، " سازمان‌دهي تيم برنامه‌ريزي (0/761).
بحث و نتيجه‌گيري: "هدايت عمليات برنامه‌ريزي و ايجاد هماهنگي " و " مديريت اهداف " در امر برنامه‌ريزي عملياتي در بيمارستان‌هاي وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي ايران از مؤثرترين عوامل محسوب مي‌شوند كه به‌كارگيري آن‌ها به همراه ساير ابعاد الگوي نهايي مي‌تواند سبب بهبود مراحل تدوين و اجراي برنامه‌ريزي عملياتي گردد.
چكيده لاتين :
Background & Aims: The operational planning is a process that by it managers regular the actions for
receiving to goals. One of The problems in Management of Iranian hospitals is the lack of native model
for operational planning. This study has been conducted to designing a model for operational planning
in Hospitals affiliated to the Ministry of Health and Medical Education of Iran.
Materials & Methods: In this functional study, the theoretical models of operational planning were
examined through Library Studies and after determining the variables of different models of operational
planning, a questionnaire was developed and a survey from 176 experts from academic and
administrates of hospitals, the data was collected and Exploratory and confirmatory factor analysis was
performed. In order to identify the factors influencing planning, the method of analyzing special values
and rotation using the method of varimix and also the cumulative percentage of variance has been used.
In order to verify the accuracy of the factor analysis performed on the data and also the adequacy of the
sample size from the Keser-Meyer-Alekin Index and the Bartlett Spread Test, and for validating and
verifying the final model of the Amos22 software, and to examine the model obtained from the fitting
model Used.
Results: results of exploratory analysis indicated that effective factors on operational planning in Iranian
district hospitals were 8 factors. These factors to the effect arrangement in model consist of: guidance
of planning operational and coordinating formation (0.916), goals Management (0.912), policy and
organizational procedures (0.878), planning rules (0.846), statistical reports and evaluation (0.837),
problems Management (0.830) , providing of resources for plan performing (0.829) , organizing of
planning team (0.761).
Conclusion: guidance of planning operationals and coordinating formation and goals Management are
most effective factors in operational planning in iranian hospitals and use of them and other factors of
model can improve the performance of operational planning in hospital.
عنوان نشريه :
مجله دانشكده پرستاري و مامايي اروميه
