باز آموزي از پايتختي از پيش طراحي شده بنام چنديگر، براي تهران

ما در حالي به تهيه طرح و ساماندهي تهران پرداخته و مي‎پردازيم كه حجم عظيمي از انديشه و اقدام در پيش روي داشته و داريم. انديشه‎هايي آزمون شده و اقداماتي پخته و ناپخته در كوره زمان و تاريخ، كه به خوبي و سنجيده از آن‎‎ها درس نگرفته‎ايم. بطوريكه انگار حاصل چنين تاريخ پر فراز و نشيبي از سير انديشه‎هاي شهرسازي وآزمون وخطا نبوده‎ايم. نگاهي به شهرچنديگر، به عنوان نمونه، مي‌تواند درس‌هاي خوبي را برايمان به همراه داشته باشد. بدين سبب در اين مقاله به كند و كاوي در اين ارتباط پرداخته مي‌شود. در پي تفكيك هند به دو كشور مجزا در سال 1947 ميلادي، و پس از، ازدست دادن لاهور مركز ايالت بزرگ پنجاب، دولت هند به ايجاد شهري جديد به عنوان مركزي براي پنجاب اقدام مي‎كند. اين شهر نخست توسط آلبرت ماير امريكايي و دستيار پر تلاش او نويكي طراحي مي‎شود. سپس بدنبال درگذشت اين دستيار كوشا، آلبرت ماير از ادامه كار دست مي‎كشد. سپس پي ال ورما به دستور نهرو نخست وزير وقت براي انتخابي ديگر ماموريت داده مي‎شود. ورما، كوربوزيه را به دليل شهرتش براي ادامه كار انتخاب مي‎كند. نام اين شهر، چنديگر (نام الهه اي هندو كه معبدش در دامنه‌هاي تپه‌هاي شيواليك در ادامه رشته كوه‌هاي هيمالياست) انتخاب مي‌شود كه فرانسوي‎ها آن‌را به دليل نداشتن حرف چ در زبان خود، شانديگار تلفظ مي‌كنند.چون لوكوربوريه از سردمداران ترقي گرايان محسوب مي‎شود، اين شهر را مي‌توان تا حدودي تجلي و تجسد انديشه‎هاي ترقي‎گرايان و يا خردگرايان در هندوستان دانست. در اين مقاله نخست به اختصار به سير انديشه‎هاي شهر سازي و سپس به شرح حال چگونگي طراحي اين شهر از دير باز پرداخته مي‌شود. سپس بطريقي توصيفي تحليلي نكات مثبت و ضعف‎هاي اين اقدام مهم استنتاج خواهد شد. نتيجه اين پژوهش نشان مي‌دهد چه نكات مثبت و چه نكات منفي در انجام اين اثر تاريخي، هر دو مي‌توانستند و مي‌توانند در طرح‎هاي جامع و تفصيلي تهران سرمشق‎هاي خوبي براي برنامه ريزان و طراحان شهري به ارمغان بياورند.