طراحي و ارزش‌گذاري صكوك جامعه مدار براي احياي بافت‌هاي فرسوده شهري (موردمطالعه: محله همت‌آباد اصفهان)

فرسودگي بافت‌هاي شهري بازتابي از كاستي‌ها و نارسائي‌هايي مانند كمبود خدمات و زيرساخت‌هاي شهري، شبكه‌ها و معابر ناموزون، مشكلات زيست‌محيطي و... است. مسئله تأمين مالي احياي اين بافت‌ها با توجه به فقر و تنگدستي ساكنين، جمعيت رو به رشد و افزايش تصاعدي قيمت زمين و مسكن و سوداگري در بازار مسكن به‌عنوان دغدغه اصلي دولت‌ها مطرح بوده و هست. در اين مقاله ضمن مرور تجربيات كشورهاي توسعه‌يافته براي به‌كارگيري صندوق‌هاي املاك و مستغلات در تأمين مالي احياي بافت‌هاي فرسوده، تأمين اين صندوق‌ها از طريق انتشار اوراق بهادار اسلامي (صكوك) موردبررسي و تحليل قرار گرفت. سودآور بودن طرح احيا با داده‌هاي موجود در مورد احياء بافت فرسوده محله همت‌آباد اصفهان نشان داد سودآوري با 1/2 درصد و نرخ بازگشت سرمايه 83/26 مورد تائيد بوده و از ميان انواع صكوك، انتشار اوراق مشاركت، اجاره به‌شرط تمليك، استصناع و مرابحه مي‌تواند به‌عنوان ابزار اين تأمين مالي مورداستفاده قرار گيرد. بررسي فني و اقتصادي و درنهايت رتبه‌بندي ابزارهاي مذكور از طريق روش تصميم‌گيري چند معياره با شاخص‌هاي چهارگانه بازده، ريسك، سهولت انتشار و استقبال مشتريان نيز نشان داد صكوك مشاركت به‌عنوان مناسب‌ترين گزينه مي‌تواند انتخاب شود. ضمن اينكه مطالعات ميداني از طريق جمع‌آوري اطلاعات پرسشنامه‌اي از دو نمونه منتخب از اهالي محله و سرمايه‌گذاران بالقوه و تحليل آماري يافته‌ها، ميزان استقبال از اوراق منتشره را اثبات نمود.