تهيه نقشه پراكنش و شدت آلودگي آفت زنجرك خرما (Ommatissus lybicus) در منطقه بم با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي

سامانه اطلاعات جغرافيايي يك سامانه رايانه‌اي براي ذخيره، پردازش و نمايش داده‌هاي زمين مرجع مي‌باشد كه براي كمك به تصميمات، در مديريت موضعي محصول به كار مي‌رود. در اين مطالعه، فنآوري سامانه اطلاعات جغرافيايي به‌عنوان يك راهكار سريع و آسان براي پايش آفت زنجرك خرما (Ommatissus lybicus de Bergevin ، مورد استفاده قرار گرفت. هدف از انجام اين پژوهش، تهيه نقشه رقومي پراكنش و تراكم آفت زنجرك خرما، تعيين نقاط طغيان و سمت و سوي گسترش آلودگي و تعيين سطح باغ‌هاي آلوده به آفت زنجرك، در منطقه بم و بروات بود. به اين منظور باغ‌هاي منطقه بم و بروات به كمك گوگل ارت، شبكه‌بندي شده، از هر سلول يك باغ و در مجموع در 41 باغ، تراكم آفت زنجرك به دو روش شمارش آفت و شمارش قطرات عسلك اندازه‌گيري شد. سپس داده‌ها به سامانه اطلاعات جغرافيايي وارد شده و نقشه‌هاي پراكنش و تراكم آفت زنجرك توليد و بررسي شدند. نتايج نشان داد كه در بيشتر باغ‌هايي كه تراكم آفت در آن‌ها اندازه‌گيري شده است، ميزان خسارت در گستره متوسط و زياد مي‌باشد. در بيش از 69 درصد از باغ‌ها، تراكم زنجرك متوسط، زياد و خيلي زياد بوده و بايد در طرح‌هاي به‌باغي و اصلاح، مانند كاهش تراكم درختان، هرس و مديريت تلفيقي قرار گيرند. شدت آلودگي به آفت زنجرك در باغ‌هاي كرانه‌هاي شمال شرقي و جنوب شرقي و به‌طوركلي شرق و جنوب منطقه بسيار بالاتر از شمال غربي منطقه است، بنابراين تمركز كنترل آفت بايد در اين مناطق يعني ۵۸ درجه و ۲2 دقيقه طول شرقي و ۲۹ درجه و 7 دقيقه عرض شمالي تا ۵۸ درجه و ۲9 دقيقه طول شرقي و ۲۹ درجه و 2 دقيقه عرض شمالي باشد. نقشه ارتفاعي منطقه مورد مطالعه نشان داد از جنوبِ نخلستان‌هاي بروات تا شمالِ نخلستان‌هاي بم، به فاصله 21.5 كيلومتر، ارتفاع از سطح دريا از 975 متر به 1190 متر افزايش يافته و با افزايش ارتفاع، از شدت تراكم آفت نيز كاسته شده است. مساحت كل نخلستان‌هاي منطقه بم و بروات، به كمك تصوير ماهواره‌ي سنتينل 2 و به شيوه طبقه‌بندي كنترل‌شده 3647 هكتار و سطح نخلستان‌هايي كه در آن‌ها تراكم زنجرك متوسط تا خيلي زياد بود، 2533 هكتار برآورد شد.