ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿﺰان ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه داروهاي ضد سرطان در پسآب بيمارستاني: يك مطالعه مروري

سابقه و هدف: دفع زباله هاي سيتوتوكسيك در بيمارستان ها همواره از مسائل حائز اهميت است. هدف از مطالعه حاضر، بررسي مطالعات انجام شده در خصوص ﻣﯿﺰان ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه داروهاي ضد سرطان در پسآب بيمارستاني بود. روش بررسي: كليه مقالات اصيل و مروري كه تا پيش از ماه مي 2019، در زمينه اندازه گيري بقاياي داروهاي ضد سرطان در پسآب بيمارستاني چاپ شده بودند، مورد جستجو قرار گرفتند. تعداد 51 مقاله كه اكثرا در بازه زماني 2011 تا 2016 به چاپ رسيده بودند، در مطالعه لحاظ شدند. يافته ها: داروهاي سيتوتوكسيك به طور مداوم به فاضلاب ها وارد شده و بيمارستان ها به عنوان يكي از منابع اصلي آلوده كننده آب در اين خصوص، به نظر مي رسند. اين داروها، متابوليت ها و بقاياي آنها در نمونه هاي اخذ شده از پسآب خروجي بيمارستان ها در كشورهاي مختلف قابل اندازه گيري هستند. به طور ميانگين، داروهاي ضد سرطان پلاتين دار، متوتروكسات، سيكلوفسفامايد، ايفسفامايد و تاموكسيفن با غلظت بيشتر در مطالعات مورد بررسي گزارش شدند. نتيجه گيري: مديريت دفع زباله هاي پزشكي، يكي از خطير ترين مسائل مربوط به سلامت و مراقبت هاي پزشكي در كشور است. با توجه نتايج به دست آمده از مطالعه حاضر، باقي مانده داروهاي سيتوتوكسيك در پسآب خروجي بيمارستان ها قابل رديابي است. لذا، اخذ قوانين و دستورالعمل هاي سخت گيرانه، نظارت مدون به منظور مديريت نحوه دفع، غير فعال سازي و حذف داروهاي سيتوتوكسيك در بيمارستان ها پيش از تخليه آنها به سيستم فاضلاب شهري ضروري به نظر مي رسد.