تجزيه ژنتيكي عملكرد و اجزاي عملكرد ذرت در لاين‌ها و نتاج F2 با استفاده از تجزيه داي‌آلل به‌روش گرافيكي هيمن

به منظور برآورد عمل ژن‌ها و وراثت‌پذيري صفات عملكرد و اجزاي عملكرد ذرت، نتاج F2 حاصل از تلاقي نيمه دي‌آلل پنج لاين S7 ذرت به همراه لاين هاي والديني در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه تحصيلات تكميلي صنعتي و فناوري پيشرفته كرمان در سال زراعي 97-1396 مورد ارزيابي قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه، عملكرد دانه و اجزاي آن شامل تعداد بلال در بوته، تعداد دانه در بلال، تعداد رديف دانه، تعداد دانه در رديف، طول بلال و وزن صد دانه بود. نتايج تجزيه واريانس داده‌ها، اختلاف معني‌داري را بين ژنوتيپ‌ها براي كليه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال يك درصد نشان داد. نتايج تجزيه و تحليل گرافيكي هيمن نيز نشان داد كه سهم آثار غيرافزايشي در كنترل بيش تر صفات، مهم‌تر از آثار افزايشي ژن ها بود. صفات تعداد بلال، تعداد دانه در رديف و عملكرد دانه در بوته تحت كنترل اثر غالبيت ناقص ژن‌ها قرار داشتند، در حالي كه ساير صفات مورد مطالعه توسط اثر فوق غالبيت ژن‌ها كنترل شدند. وراثت‌پذيري خصوصي صفات نيز بين حداقل 0.03 براي صفت تعداد رديف دانه تا حداكثر 0.50 براي وزن صد دانه متغير بود. به اين ترتيب، نتايج اين تحقيق نشان داد كه براي اصلاح صفات تعداد بلال، تعداد دانه در رديف و عملكرد دانه در بوته مي‌توان از هر دو روش گزينش و توليد هيبريد استفاده كرد، اما براي اصلاح ساير صفات در جمعيت مورد مطالعه، استفاده از پديده هتروزيس و توليد هيبريد پيشنهاد مي‌شود.