بررسي تمايل كارشناسان كشاورزي استان خوزستان نسبت به ترويج و توسعه سوخت‌هاي زيستي با شبكه‌ عصبي مصنوعي

سابقه و هدف: توليد و توسعه سوخت‌هاي زيستي در مناطق روستايي به‌طور مستقيم يا غيرمستقيم مي‌تواند تغييرات شگرفي در زندگي مردم روستايي ايجاد كند. توليد سوخت‌هاي زيستي وابسته به بخش كشاورزي است و متخصصان و كارشناسان كشاورزي منبع مهمي از اطلاعات براي كشاورزان در مورد پذيرش نوآوري هستند. آنها مي‌توانند پذيرش سوخت‌هاي زيستي را تسهيل و يا نفوذ آنها را محدود كنند. بنابراين، هدف از اين بررسي، پيش‌بيني و تعيين عوامل مؤثر بر تمايل كارشناسان كشاورزي استان خوزستان نسبت به ترويج و توسعه سوخت‌هاي زيستي بود. مواد و روش‌ها: اين بررسي پژوهشي مقطعي است. مدل اعتقادات سلامت به صورت كمي با استفاده از روش پيمايش براي درك ادراكات كارشناسان كشاورزي مورد آزمون قرار گرفت. نمونه مورد پژوهش بر اساس روش نمونه‌گيري طبقه‌بندي تصادفي سهميه‌اي تعيين شد (n=288). سؤالات پرسش‌نامه در مقياس 1 تا 5 نقطه (خيلي كم، كم، متوسط، بالا و بسيار بالا) تدوين شد. اين نظرسنجي ميان  كارشناسان كشاورزي در فوريه سال 2015 انجام شد. داده ها از طريق مصاحبه شخصي بر اساس پرسش‌نامه براي ارزيابي اجزاي مدل اعتقادات سلامت جمع‌آوري شد. اعتبار دروني پرسش‌نامه با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ بررسي شد. همه معيارها نشان داد اعتبار دروني بسيار عالي و بين 67/0 تا 9/0 بود. در نهايت روايي پرسش‌نامه توسط هياتي از كارشناسان مورد تأييد قرار گرفت. نتايج و بحث: يافته‌هاي اين تحقيق در مقايسه با تحقيقات قبلي در مورد مدل اعتقادات سلامت به نتايج متفاوتي دست يافت. تحقيقات قبلي نشان دادند، مهم‌ترين پيش‌بيني‌كننده‌هاي نيت، متغيرهاي موانع درك‌شده و مزاياي درك‌شده هستند، درحالي‌كه در اين تحقيق فقط متغير مزاياي درك‌شده معني‌دار شد و متغير موانع درك‌ شده معني‌دار نشد و علاوه بر آن متغيرهاي ديگري نيت كارشناسان را تبيين كرده‌اند. بر اساس يافته‌هاي تحقيق مي‌توان اظهار داشت، آموزش‌هاي مناسب به كارشناسان مي‌تواند در بهبود نيت آنها بسيار مهم باشند. بنابراين در آموزش‌ها بايد بر تشويق كارشناسان در راستاي توسعه و گسترش سوخت‌هاي زيستي تاكيد ويژه‌اي كند. اضافه بر آن، بايد شدت خطرناك بودن كاربرد سوخت‌هاي فسيلي براي جامعه و محيط زيست به طرق مختلف به كارشناسان نشان داده شود. اين امر باعث مي‌شود، تمايل آنها به توسعه و ترويج آن در بين كشاورزان بيشتر شود. در كنار اين امر روشن كردن و آشكار ساختن مزايا و منافع سوخت‌هاي فسيلي نيز بسيار موثر است. در نهايت خودكارآمدي يك متغير مهم است. خودكارآمدي به ميزاني اشاره دارد كه يك فرد احساس مي‌كند، رفتار مورد نظر را تحت كنترل دارد و انجام آن برايش ساده است. نتيجه‌گيري: به‌طور كلي نتايج اين بررسي نشان داد، سياست‌هاي انرژي، مزاياي درك‌شده سوخت‌هاي زيستي، شدت خطر درك‌شده سوخت‌هاي فسيلي، راهنماي عمل و خودكارآمدي بر تمايل كارشناسان كشاورزي نسبت به ترويج و توسعه سوخت‌هاي زيستي تأثير دارند. همچنين، نتايج تحليل حساسيت متغيرهاي مؤثر بر تمايل رفتاري از ديدگاه كارشناسان كشاورزي نشان داد به ترتيب متغيرهاي مزاياي درك‌شده، سياست‌هاي انرژي و شدت خطر سوخت‌هاي فسيلي بيشترين رتبه حساسيت و متغير احتمال خطر سوخت‌هاي فسيلي كمترين رتبه را دارد.