ارزيابي ترسيب كربن و ارزش اقتصادي آن در جنگل‏هاي بلوط ايراني: بررسي موردي در منطقۀ حفاظت‌شده بيستون

سابقه و هدف: انتشار گازهاي گلخانه‏اي و به دنبال آن پديده‏هاي محيط‌‏زيستي مخرب همچون گرمايش زمين و تغيير اقليم پيامد‏هاي دست‏ورزي بشر در اكوسيستم‏هاي طبيعي در قرن حاضر هستند. پيرو اين مساله، ترسيب كربن رهيافتي برد برد براي تعديل اثرات مخرب فعاليت بشر در حل مشكلات افزايش انتشار گازهاي گلخانه‏اي است. بر همين اساس پژوهش حاضر به منظور بررسي وضعيت ترسيب كربن در اكوسيستم‏هاي طبيعي جنگل بلوط و همچنين ارزيابي ارزش اقتصادي آن در استان كرمانشاه در سال 1394-1395 انجام شد. مواد و روش ها: داده‏هاي لازم براي اين پژوهش به روش داده‌برداري مستقيم ميداني و نمونه‏برداري تصادفي در منطقۀ مورد بررسي جمع‏آوري شد. براي اين منظور در منطقۀ حفاظت‌شده بيستون به‌عنوان منطقۀ بررسي درختان بلوط از لحاظ تيپ رويشي در دو گروه گونه‏هاي شاخه‏زاد و تك‏پايه تقسيم بندي شدند و اطلاعات مورد نياز از آنها برداشت شد. سپس با استفاده از داده‏هاي برداشت شده و كاربرد رابطه‏هاي رياضي مقدار ترسيب كربن و ارزش اقتصادي آن در جنگل‏هاي فوق محاسبه شدند. نتايج و بحث: بر اساس تجزيه‌و‌تحليل نتايج اين پژوهش توان ترسيب كربن  توسط زيست‏توده درختان در گونه‏هاي شاخه‏زاد 67/1622 كيلوگرم در هكتار در سال بود. اين مقدار در گونه‏هاي تك‏پايه  47/1786 كيلوگرم در هكتار در هر سال بود. با توجه به اين نتايج مقدار دي‏ اكسيد كربن ترسيب و ذخيره‌شده در بافت چوبي و همچنين بقاياي آلي موجود در زير اشكوب توسط اين دو تيپ درخت بلوط ايراني به ترتيب 61/58411 و 29/6431 كيلوگرم در هكتار در سال بود. از طرفي با توجه به نرخ ماليات اعمال شده براي انتشار هر تن كربن ارزش اقتصادي سالانه هر هكتار از اين جنگل‏ها به‌طور ميانگين مبلغي بالغ بر 1780856ريال برآورد شد. نتيجه ‏گيري: مديريت صحيح اكوسيستم‏هاي جنگلي بلوط در اين منطقه و به دنبال آن در سطح كشور به منظور كاهش مخاطرات محيط‏زيستي از جمله كاهش انتشار گازهاي گلخانه‏ اي و پديدۀ تغيير اقليم اهميت بسزايي دارد. از طرفي با توجه به اهميت موضوع تجارت كربن و مسائل بين‏المللي پيرامون آن، مي‏توان از اين موضوع در راستاي احياء و نگهداري پايدار اين اكوسيستم‏هاي طبيعي بهره‏مند شد.