غلظت عناصر سنگين (مس، سرب و روي) در سه گونه مرتعي و خاكهاي مجاور اطراف كارخانه سيمان كياسر در شمال ايران

سابقه و هدف: آلودگي خاك به فلزات سنگين به دليل پايداري درازمدت در خاك و تاثيرات مضر اكولوژيكي، به يك معضل زيست محيطي تبديل شده است. در بررسي پوشش گياهي در مناطق آلوده به فلزات سنگين، گياهاني كه توانايي رشد، سازگاري و جذب فلزات را دارند، از جنبه هاي علمي، كاربردي و اقتصادي از اهميت زيادي برخوردار هستند. 9252 و 2222 متر از مركز كارخانه سيمان كياسر ساري واقع در استان مازندران، از خاك ، مواد و روشها: در اين تحقيق در فواصل 522 و پوشش گياهي به روش سيستماتيك نمونه برداري تصادفي انجام شد. تعداد 3 گونه گياهي از قبيل گون، درمنه و پيچك با 3 تكرار و 3 تيمار )در مجموع 22 نمونه از گياه و 22 نمونه از خاك ريزوسفري( در غالب طرح آزمايشي بلوكهاي كاملا تصادفي آزمايش شد. نمونه هاي جمعآوريشده براي انجام آزمايشات به آزمايشگاه منتقل و براي تعيين غلظت عناصر سرب، مس و روي از دستگاه ICPOES استفاده شد. نتايج و بحث: نتايج آناليز واريانس اين تحقيق نشان داد كه ميزان عناصر سنگين با سطح اختلاف معني دار ) (p ≤ 0.05 در خاك بيشتر از گونه هاي مورد بررسي است. همچنين مقايسه ميانگين داده ها نشان ميدهد كه در خاك و گونه هاي مورد بررسي منطقه با افزايش فاصله از كارخانه مقدار مس و سرب داراي اختلاف معنيداري ) (p ≤ 0.05 است. اين در حالي است كه مس با افزايش فاصله روند افزايشي و سرب روند كاهشي را نشان ميدهد. عنصر روي با تغييرات فاصله در خاك اختلاف معنيداري را نشان نداد ولي در گونه هاي گياهي معني دار شد و از روند منظمي پيروي نكرد. همبستگي عناصر سنگين گونه هاي مورد بررسي با عناصر خاك نشان ميدهد كه گون و درمنه همبستگي معنيداري با عناصر مس ( r= 0.7 ) و سرب ( r=0.5 ) دارند ولي گونه پيچك فقط با عنصر روي همبستگي مثبت و معني داري را نشان داد. نتيجه گيري: با توجه به پتانسيل بالاي گونه هاي گون و درمنه در جذب فلزات سنگين ميتوان از اين گونه ها در پالايش مناطق آلوده با شرايط اكولوژيكي يكسان استفاده كرد.