بررسي اثرهاي محيط زيستي سازند گچساران در دشت ميداوود، شرق خوزستان

سابقه و هدف: مسئله هاي محيط زيستي از ديرباز كم و بيش وجود داشته ولي در حال حاضر بدليل رشد بي رويه جمعيت جهان و برداشت بي رويه ازمنبع هاي زميني، lt;br / gt;افزايش يافته و مشكل هاي زيادي را بوجود آورده است. دشت ميداوود در شرق استان خوزستان قرار دارد و بسيار حاصلخيز بوده و داراي منابع غني آب مي باشد. اين دشت با خطرهاي محيط زيستي مواجه مي باشد اما بيشتر مطالعات انجام شده در اين دشت، در زمينه زمين شناسي و آبشناسي بوده و مطالعات محيط زيستي انجام نشده است. lt;br / gt;مواد و روش ها: در اين پژوهش از مطالعات دفتري، صحرايي و آزمايشگاهي براي بررسي خطرهاي محيط زيستي دشت ميداووداستفاده شده است. در مطالعات صحرايي lt;br / gt;فروچاله هاي زيادي در اطراف دشت ميداوود شناسايي و ابعاد آنها اندازه گيري شد. براي انجام آزمايش هاي لازم از سنگ هاي منطقه و منبع هاي آب، نمونه برداري انجام شد. آزمايش انحلال پذيري به روش سيركولاسيون روي سنگ هاي گچي سازند گچساران صورت گرفت. با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي، نقشه هم پتانسيل يون استفاده شد.با استفاده از سيستم ICPOES سولفات و يون كلسيم براي دشت ميداوود تهيه و براي تعيين ميزان عنصرهاي سنگين در آب هاي اين دشت از نتايج آناليز lt;br / gt;اطلاعات جغرافيايي نقشه همپتانسيل عنصرهاي سنگين براي دشت ميداوود تهيه شد. lt;br / gt;نتايج و بحث: براساس مطالعات دفتري، اطراف دشت ميداوود را سازند آسماري و سازند گچساران در بر گرفته و سنگ كف اين دشت، سازند گچساران مي باشد كه از lt;br / gt;سنگ هاي گچي و مارني تشكيل شده است. همه فروچاله هاي شناسايي شده در منطقه، در نزديكي سازند گچساران تشكيل شدهاند. نتايج آزمايش انحلال پذيري نشان داد lt;br / gt;كه سنگ هاي گچي داراي قابليت انحلال بالايي هستند. بر اساس نقشه هم پتانسيل يون سولفات و يون كلسيم، ميزان اين املاح در اطراف روستاهاي سرله و دوگچه بيش lt;br / gt;از ديگر نقاط دشت است كه بدليل انحلال سنگ هاي گچي سازند گچساران مي باشد. بر اساس مطالعات آبشناسي در طول 15 سال اخير، سطح آب زيرزميني دشت lt;br / gt;ميداوود حدود 5 متر افت پيدا كرده است. بالابودن قابليت انحلال سنگهاي گچي سازند گچساران در كف دشت و همچنين افت سطح آب زيرزميني دشت سبب شد كه lt;br / gt;در سال هاي اخير فروچاله هايي بصورت ناگهاني در دشت و بويژه در حوالي روستاهاي سرله و دوگچه تشكيل شوند كه از نوع فروريزشي مي باشند.آناليزهاي هيدروشيميايي آبهاي دشت نشان داد كه حدود 81 درصد چاههاي عميق منطقه داراي آرسنيك بالاتر از حد مجاز آب شرب مي باشند.از نمونه هاي برداشت شده حدود 31 درصد داراي مقدار آهن بالاتر از حد مجاز و حدود 44 درصد داراي منگنز بالاتر از حد مجاز هستند. همه نمونه ها داراي نيكل بالاتر از حد مجاز واناديوم كمتر از حد مجاز آب شرب مي باشند. بر اساس نقشه هاي هم پتانسيل، ميزان فلزهاي سنگين در محل روستاهاي ميداوود پايين (سفلي) و ميداوود وسطي، بالاتر از ديگر نقاط دشت مي باشد. منشاء فلزهاي سنگين در دشت ميداوود، مواد نفتي هستند كه از سازند گچساران بصورت چشمه نفتي خارج مي شوند. lt;br / gt;نتيجه گيري: با كنترل برداشت بيرويه از آبهاي زيرزميني توسط چاه هاي بهره برداري و همچنين استفاده از تغذيه مصنوعي ميتوان از افت سطح آب زيرزميني و تشكيل lt;br / gt;فروچاله هاي جديد در دشت جلوگيري كرد، در غير اينصورت ممكن است فروچاله هاي جديد تشكيل شده و سبب خسارتهاي مالي و جاني شود. غلظت بالاي فلزهاي lt;br / gt;سنگين در آبهاي زيرزميني مي تواند براي سلامتي اهالي منطقه خطرهايي را بوجود آورد. براي حل اين مشكل در صورت امكان مي توان آب شرب ساكنين اين دشت را از حوزه­هاي آبريز مجاور باكيفيت قابل قبول از نظر استاندارد­هاي جهاني (WHO) تأمين نمود.