ارزيابي اثر ميان مدت آبياري با پساب تصفيه شده بر ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك

سابقه و هدف: به دليل گسترش شهرها و افزايش مصرف سرانه آب، روزانه حجم زيادي پساب فاضلاب توليد مي‌شود. استفاده از فاضلاب تصفيه شده در آبياري فضاي سبز، از آلودگي محيط زيست جلوگيري مي‌كند. اين پژوهش با هدف بررسي اثرهاي كاربرد فاضلاب تصفيه شده بر رشد گياه خرزهره و تاثير آن بر ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك صورت گرفت. مواد و روش‌ها: پس از بررسي روي پژوهش هاي انجام شده در داخل و خارج از كشور و بررسي منطقه جغرافيايي و ارزيابي امكانات و تجهيزات و نيز هماهنگي با سازمان‌هاي مرتبط ضمن برنامه‌ريزي به صورت ماهيانه اقدام به انجام اين پژوهش شد؛ بدين منظور، آبياري گياه خرزهره تحت اثر دو تيمار100درصد پساب و 0 درصد پساب (آب چاه) و بصورت طرح بلوك‌هاي به طور كامل تصادفي در بدنه اتوبان باقري استان تهران اجرا شد. با توجه به مصرف پساب تصفيه شده جهت آبياري گياهان فضاي سبز، در اين تحقيق ويژگي‌هاي فاضلاب تصفيه خانه شهرك اكباتان براي اعمال تيمارهاي متفاوت آبياري و اثرات استفاده ميان مدت از پساب در دوره يك ساله بر ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك مورد بررسي قرار گرفت.  نتايج و بحث: با بررسي ميداني نقش و عملكرد پساب بر ميزان رشد و نگهداري فضاي سبز شهري در قالب يك پژوهش با طراحي آزمايش و ساخت بلوك بعنوان يك پايلوت واقعي، زمينه ارزيابي امكان استفاده مجدد از پساب تصفيه خانه شهرك اكباتان را فراهم كرده است. اين تحقيق با هدف شناسايي منابع آب پايدار در راستاي بازچرخاني حداكثري و آسيب‌شناسي پتانسيل استفاده از پساب شهر تهران جهت پياده سازي اهداف اكولوژي انساني توسعه پايدار، تاثير آبياري با پساب تصفيه شده برروي خصوصيات رويشي گونه گياهي منتخب فضاي سبز (خرزهره) بوسيله متر پارچه‌اي و كوليس  هر سه روز يكبار با در نظر گرفتن قسمت‌هاي خميده گياه ثبت شد. با توجه به محدود بودن پارامترهاي پساب مورد اندازه گيري و به منظور راستي آزمايي آن ها و دقيق كردن نتايج، ويژگي‌هاي كيفي آب فاضلاب در طي دوره آزمايش هر ماه در آزمايشگاه تصفيه خانه اكباتان اندازه گيري و ثبت گرديد و با استاندارد سازمان محيط زيست ايران مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه پساب مورد استفاده در محدوده مجاز جهت آبياري فضاي سبز قرار دارد؛ از طرفي جهت بررسي تاثير پساب تصفيه شده بر روي خاك قبل و بعد از دوره آزمايش، 18 نمونه خاك بصورت تصادفي (9 نمونه از عمق‌هاي 0تا 30سانتي‌متري و 9 نمونه از عمق30تا 60سانتي‌متري) برداشت و پس از اختلاط به آزمايشگاه منتقل شد. ويژگي‌هاي فيزيكي وشيميايي خاك در هر دو عمق مورد اندازه گيري قرار گرفت. كه غلظت اين عناصر در حد مجاز هر عنصر در خاك بوده كه شاهدي بر عدم آلودگي خاك توسط اين عناصر مي‌باشد. بعبارت ديگر استفاده از پساب جهت آبياري منجر به آلودگي خاك نمي‌گردد و آبياري با پساب موجب مغذي شدن و افزايش باروري خاك شده است و ميزان رشد اندام‌هاي گياه، بعنوان تابعي از شرايط تيمار، در طول آزمايش داراي تفاوت معني داري در سطح 95 درصد اعتمادپذيري است. نتيجه گيري: به طور كلي نتايج اين بررسي نشان داد كه ميزان رشد پارامترهاي فيزيولوژيكي گياهان آبياري شده با پساب بيشتر از آب چاه است. اين ميزان در ارتفاع تاج پوشش 50 درصد، در قطر تاج‌پوشش 100 درصد و در افزايش طول ساقه و ضخامت برگ به ترتيب 20 و 7 درصد بيش از آبياري با آب چاه ديده شد. بنابراين مي‌توان نتيجه گرفت استفاده از پساب جهت آبياري فضاي سبز ميسر بوده و اثر منفي بر روي خاك ندارد. /p