بيان يك راهكار مديريتي سيلاب مبتني برتخصيص بهينه ي كاربري با الگوريتم ژنتيك

سابقه و هدف: از جمله عامل هاي موثر در ايجاد بحران سيلاب در سطح حوضه هاي آبريز مي توان به كاربري هاي نامطلوب و غير اصولي و يا بيشتر از قابليت زمين استناد كرد. يكي از راهكارهاي مديريتي سيلاب، بهينه سازي تخصيص كاربري زمين با در نظر گرفتن اهداف و پارامترهاي چندگانه نسبت به هم مي‌باشد كه بدين منظور مي توان از قابليت هاي سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) بعنوان يكي از روش هاي نوين علمي و فني به همراه بهره گيري از قابليت‌هاي هوش مصنوعي مانند الگوريتم ژنتيك چندهدفه  بهره برد. هدف از اين پژوهش مدل سازي تخصيص كاربري اراضي در بستر GIS با استفاده از الگوريتم NSGAII به منظور مديريت بحران سيل است. مواد و روش ها: در مدل طراحي شده در ابتدا با استفاده ار روش مخدوم نقش توان اكولوژيك سرزمين استخراج و در ادامه با استفاده از قابليت هاي الگوريتم NSGAII كاربري هاي بهينه براي قسمت هاي مختلف منطقه با اهداف كاهش ارتفاع سيلاب و افزايش سطح منفعت اقتصادي با كمترين دشواري تغيير كاربري ها، به دست مي آيد. در مدل طراحي شده به منظور بررسي نقش كاربري زمين روي سيلاب از پارامتر شماره منحني (CN) استفاده شده است. نتايج و بحث: نتايج نهايي مدل طراحي شده بصورت چندين الگوي بهينه كه داراي ارزش كاربردي يكسان مي باشند، بيان مي‌گردد كه براساس شرايط موجود در منطقه مورد مطالعه و نظر كارشناسي، الگوي بهينه قابل انتخاب و اجرايي خواهد بود. به منظور بررسي قابليت مدل طراحي شده، حوضه طالقان واقع در استان البرز انتخاب شد. ميزان CN منطقه مورد مطالعه در شرايط كاربري فعلي، براي مناطق منتخب در فضاي جستجو، 83 است، اين در حالي است كه در الگوهاي خروجي مدل طراحي شده، كمترين مقدار CN با كاهش 11 درصدي نسبت به شرايط فعلي حدود 74.5 است. همچنين رشد سطح منفعت اقتصادي در اين الگوي آمايش سرزمين 52.19 درصد بوده است. نتيجه گيري: نتايج و دستاوردهاي اين مطالعه شامل نماياندن يك مدل بهينه سازي كاربري زمين مبتني بر الگوريتم ژنتيك چندهدفه بارويكرد كاهش سيل خيزي، مديريت يكپارچه حوضه آبريز و نگارش برنامه به فرمي قابل گسترش در آينده به منظور استفاده در مطالعات آينده، است.