نقش سواد سلامت و متغير هاي زمينه اي در تعيين رفتارهاي ارتقاء دهنده سلامت در دختران دانش آموز مقطع متوسطه شهر تهران

Role of Health Literacy and Demographic Variables in Determining HealthPromoting Behaviors Among High School Female Students in the City of Tehran, Iran

زمينه و هدف: انتخاب رفتارهاي سالم در نوجواني از اهميت زيادي برخوردار است زيرا اين رفتارها در اين دوران يايه ريزي مي شود. از طرف ديگر، توجه به سلامت دختران از اهميت ويژه­اي برخوردار است زيرا اين رفتارها را به نسل بعدي نيز منتقل مي كنند. از اين رو هدف اين مطالعه شناسايي نقش تعيين كنندگي سواد سلامت و متغيرهاي زمينه اي در رفتارهاي ارتقاءدهنده سلامت در بين دانش آموزان دختر مقطع دوم متوسطه شهر تهران بود. روش كار: اين مطالعه از نوع مقطعي، توصيفي-تحليلي و بر روي 370 نفر به روش نمونه گيري خوشه اي در سال 1397 انجام شد. داده ها با استفاده ﺍﺯ پرسشنامه هاي دموگرافيك، ﺳﻮﺍﺩ ﺳﻼﻣﺖ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﺎﻥHELMA و رفتارهاي ارتقاء دهنده سلامت (HPLPII) جمع آوري گرديد. ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭﺗﺤﻠﻴﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﺍﺯ ﻧﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﺭ SPSS 25 استفاده شد. نتايج: نتايج تحليل رگرسيون چندمتغيره نشان داد سواد سلامت (0/39=β و 0/001>p)، علاقه به موضوعات سلامت (1/35=β و 0/001>p)، مطالعه مجله و روزنامه (0/76=β و 0/007=p) تحصيلات پدر(0/002=p)، شاخص توده بدني(0/022=p)، رشته تحصيلي (0/001>p)، اولين منبع اطلاعات سلامت (0/001>p) و محل زندگي (0/023=p) ارتباط مستقيم و معني­داري با رفتارهاي ارتقاءدهنده سلامت داشتند. بين سن (1/69-=β و 0/001>p) و ارزيابي وضعيت سلامت (1/67-=β و 0/01>p) با رفتارهاي ارتقاءدهنده سلامت ارتباط معكوس و معني­ دار بود. نتيجه گيري: با توجه به اينكه ميانگين نمره سواد سلامت در طبقه بندي "نه چندان كافي" و نمره رﻓﺘﺎرﻫﺎي ارتقاءدهنده سلامت دختران دانش آموز در ﺳﻄﺢ ﻣﺘﻮﺳﻂ بود، لزوم تدوين برنامه هاي آموزشي جهت افزايش سواد سلامت در طراحي و اجراي مداخلاتي جهت ارتقاء اين دسته از رفتارهاي مرتبط با سلامت در دانش آموزان بايد مد نظر قرارگيرد.

Background and Aim: Since many of the healthy behaviors are adopted and develop during adolescence, proper choice of such behaviors is very important in this period of life. In addition, paying attention to the health of girls is crucial because they will transfer such behaviors to the next generation. Therefore, this study aimed to identify the role of health literacy and demographic variables in determining health-promoting behaviors among second-grade high school girl students in the City of Tehran, Iran. Materials and Methods: This descriptive-analytic cross-sectional study was conducted on 370 female students using cluster sampling method in 2018. Data were collected using demographic, Health Literacy Measure for Adolescents (HELMA) and Health-Promoting Lifestyle Profile II (HPLPII) questionnaires and analyzed using SPSS25. Results: The results of multivariate regression analysis revealed that there were statistically significant direct associations between health-promoting behaviors and the following variables: one’s health literacy (β= 0.39, p<0.001), interest in health topics (β= 1.35, p<0.001), reading of journals and newspapers (β=0.76, p= 0.007), father's education (p= 0.002), body mass index (p= 0.022), field of study (p<0.001), the first source of health information (p<0.001) and place of residence (p = 0.023). Further analysis of the data showed an indirect association between healthpromoting behaviors and age (β= -1.69, p<0.001) and health assessment (β=-1.67, p<0.01). Conclusion: Based on the findings it is concluded that the subjects’ health literacy and healthpromoting behavior scores were “not sufficient” and “intermediate”, respectively. It is recommended to design and implement appropriate training/intervention programs aiming at increasing the heath literacy and promoting health behaviors of female students.