بررسي انتقادي ضوابط تكفير معيّن از منظر ابن‌تيميه

ابن‌تيميه بزرگ‌ترين نظريه‌پرداز سلفيّه كه فتواهاي افراط‌گرايانه تكفيري او همچنان دستاويزي براي كشتار مسلمانان است، موضوع ايمان و كفر را از مسائل شرعي دانسته وكفر را همان عدم ايمان تعريف مي‌كند. وي در يك تقسيم‌بندي كلّي، تكفير را به مطلق و معين تقسيم مي‌كند؛ در تكفير مطلق، تنها به بيان اسباب كفر پرداخته و آن را بر وصف عامّي، معلّق ساخته و به فرد خاصي اختصاص نمي‌دهد؛ ولي در تكفير معيّن، حكم كفر به فرد يا گروه معيّني صادر مي‌شود كه قول، عمل يا اعتقاد كفرآميزي كه با اسلام در تناقض است، از او سر زده باشد. وي در تحليل ديدگاه خويش درباره دسته‌بندي ياد‌شده، تكفير معيّن را به آياتي از قرآن مستند مي‌سازد كه در آن خداوند متعال، افرادي را به‌صورت‌خاص به‌عنوان كافر معرفي مي‌كند؛ اما از‌آنجا‌كه ابن‌تيميه براي صدور حكم تكفير معيّن، ضوابطي را لازم مي‌داند، ما در اين مقاله به بيان و نقد ديدگاه‌هاي ايشان در اين خصوص پرداخته و نشان داده‌ايم كه ايشان خود به ضوابطي كه در خصوص سلب ايمان و نسبت كفر ترسيم مي‌كند، پايبند نيست و به‌راحتي به تكفير و وجوب قتل اهل قبله فتوا مي‌دهد.