بهينه‌سازي اﺳﺘﺨﺮاج تركيبات مؤثره از ضايعات پياز ﺑﻪ ﮐﻤﮏ فرايند ﻧﻔﻮذ ﺧﺸﮏ ﻣﺎﯾﮑﺮووﯾﻮ و ﮔﺮاﻧﺶ

فرايند نفوذ خشك مايكروويو و گرانش ﯾﮑﯽ از ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪﺗﺮﯾﻦ روشﻫﺎي اﺳﺘﺨﺮاج تركيبات مؤثره مي‌باشد كه در مقياس صنعتي و آزمايشگاهي قابلاجراست. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، استخراج عصارۀ ضايعات پياز به‌وسيلۀ فرايند نفوذ خشك مايكروويو و گرانش با استفاده از روش سطح پاسخ (طرح مركب مركزي محوري) به‌منظور بررسي دو متغير مستقل زمان (10، 15 و 20 دقيقه) و توان (300، 500 و 700 وات) بر ويژگي‌هاي كيفي عصاره مانند ﺑﺎزدﻫﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ اﺳﺘﺨﺮاج، قدرت آﻧﺘﯽاﮐﺴﯿﺪاﻧﯽ، ﻣﯿﺰان تركيبات فنلي كل، مقدار كوئرستين و نيز بهينه‌سازي فرايند استخراج استفاده گرديد. تيمار بهينه براي استخراج عصاره از ضايعات پياز، زمان 20 دقيقه و توان 500 وات بود كه بيشترين بازده استخراج تركيبات آنتي‌اكسيداني شامل ميزان تركيبات پلي‌فنلي، 67/47 ميلي‌گرم بر كيلوگرم، ميزان كوئرستين، 30/37 ميلي‌گرم در 100 گرم و نيز حداكثر فعاليت آنتي‌اكسيداني به‌ترتيب شامل توان آنتي‌اكسيداني احياي آهن 3 ظرفيتي (FRAP)، 542/09 ميكرومول آهن 2 ظرفيتي بر گرم و ميزان به‌دام‌اندازي راديكال آزاد (DPPH)، 37/60 درصد به‌دست آمد. تمامي غلظت‌هاي عصارۀ ضايعات پياز داراي فعاليت ضدميكروبي بودند، اما تأثير حداقل غلظت مهاركنندگي عصاره بر عليه ميكروارگانيسم‌هاي مختلف (كپك آسپرژيلوس نايجر، باكتري‌هاي استافيلوكوكوس ‌اورئوس و اشرشياكلي) يكسان نبود. به‌طوري‌كه تأثير آن روي كپك آسپرژيلوس نايجر و باكتري اشرشياكلي به مراتب بيشتر از باكتري استافيلوكوكوس اورئوس بود. نتايج اين تحقيق نشان داد كه ميان تركيبات مؤثرۀ عصارۀ به‌دست‌آمده با اين روش و روش استخراج با حلال اختلافات آماري معني‌داري وجود دارد (P 0/05). روش استخراج نفوذ خشك مايكروويو و گرانش، به‌عنوان يك تكنيك جايگزين سريع و كارآمد در برابر فرايند استخراج با حلال، جهت استخراج عصاره از گياهان و ضايعات آنها پيشنهاد مي‌شود.