آثار و نتايج احتمالات متعدد تفسيري در آيات قرآن كريم

وجود احتمالات تفسيري متعدد ذيل برخي از آيات، شبهۀ فقدان تعين معنايي متن قرآن را پديد آورده است؛ بدين بيان كه از ابتدا معنايي‌ در نفس صاحب‌ سخن‌ وجود نداشته‌، ولي‌ با گذشت‌ زمان، معناهاي‌ متفاوتي‌ از آن‌ به‌ دست‌ آمده است. البته قرآن، به لحاظ انشاكنندۀ حكيم آن (خداوند)، تعين معنايي دارد و اختلافات مفسران، به سبب كاستي دانش آنان است، ولي از واقعيت كثرت ديدگاه‌هاي تفسيري نمي‌توان چشم پوشيد. در اين پژوهش، به علل پيدايش اين حجم از ديدگاه‌ها نمي‌پردازيم، بلكه با هدف بيان نتايج وجود اين ديدگاه‌هاي متكثر و به روش توصيفي ـ تحليلي، در سه محور كلي آثار اعتقادي، تربيتي و تفسيري، به فوايد وجود اين احتمالات تفسيري در برخي از آيات قرآن پرداخته‌ايم. بر پايۀ سه محور يادشده، احتمالات تفسيري، هم در جنبه‌هاي اعتقادي مسلمانان اثرگذار است و هم نتايج تربيتي و اخلاقي دارد و نيز از جنبۀ منطق تفسيري، پيامدهايي قابل طرح در مباحث روش‌شناسي تفسير دارد.