بررسي آيات موهم ارتكاب گناه يا ترك اولي از سوي حضرت موسي عليه السلام در قتل قبطي

در درگيري واقع شده بين فردي از فرعونيان و فردي از بني‌اسرائيل كه حضرت موسي عليه السلام به كمك اسرائيلي (سبطي) شتافت و دفع فرعوني (قبطي) توسط ايشان منتهي به مرگ وي شد، جاي طرح اين پرسش است كه آيا مي‌توان تعابير نقل شده از حضرت موسي عليه السلام بعد از قتل قبطي را با عصمت جمع كرد؟ تعابيري كه موهم شبهة معصيت يا ترك اولي است، عبارت‌اند از: «هذا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ»؛ «قالَ رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسي‏ فَاغْفِرْلي»؛ «قالَ فَعَلْتُها إِذاً وَأَنَا مِنَ الضَّالِّينَ». تا آنجا كه بررسي شد، همة مفسران شيعه اين قتل را ترك اولي و همة مفسران اهل تسنن (به‌جز فخررازي) آن را گناه برشمرده‌اند. اين نوشتار به‌روش توصيف و تحليل، به بررسي شبهه پرداخته و به اين نتيجه رسيده است كه قتل قبطي توسط آن حضرت، نه‌تنها گناه نبود؛ بلكه ترك اولي هم نبوده است. ضمير «هذا» در آية نخست به اقتتال و درگيري ميان سبطي و قبطي برمي‌گردد. واژة «ظلم» و «غفران» در آية دوم نيز در معناي لغوي به‌كار رفته است؛ در نتيجه چنين معنا مي‌شود: با ورود به اين شهر، خود را در جايي كه نبايد مي‌بودم قرار دادم؛ پس مرا از دشمنان بپوشان. جملة «فَعَلْتُها إِذاً وَأَنَا مِنَ الضَّالِّينَ» نيز در مقام توريه بيان شده است.