تعيين آسيب پذيري آبخوان اردبيل با استفاده از روش دراستيك در GIS

زمينه و هدف: منابع آب زيرزميني يكي از با ارزش ترين منابع هر كشور محسوب مي شود. در دشت اردبيل رونق فعاليت هاي كشاورزي و استفاده غيرمتعارف از كودهاي شيميايي و آفت كش ها، دفع نادرست فاضلاب هاي شهري و شهرك هاي صنعتي مي تواند باعث آلودگي آب هاي زيرزميني شود. با توجه به اينكه حذف آلودگي از منابع آب هاي زيرزميني پرهزينه است يكي از روش هاي مناسب براي جلوگيري از آلودگي آب زيرزميني، شناسايي پهنه هاي آسيب پذير آبخوان جهت مديريت زيست محيطي منابع آب و توسعه پايدار است. روش بررسي: در اين مطالعه براي تعيين آسيب پذيري آبخوان اردبيل، ابتدا 52 داده اكسلي چاه هاي پيزومتري، 43 داده اكسلي آزمايش پمپاژ، ميانگين بارندگي ساليانه از داده هاي 8 ايستگاه، 45 داده لاگ حفاري مربوط به چاه هاي اكتشافي، نقشه كاربري اراضي، نقشه توپوگرافي و نقشه زمين شناسي جمع آوري شدند. سپس تمامي داده ها براي آماده سازي لايه هاي اطلاعاتي عمق آب زيرزميني (D)، تغذيه (R)، محيط آبخوان (A)، محيط خاك (S)، توپوگرافي (T)، اثر منطقه غيراشباع (I) و هدايت هيدروليكي آبخوان (C) در نرم افزار ArcGIS تهيه شدند و مطابق با روش دراستيك همپوشاني انجام گرفت.يافته ها: نقشه پهنه بندي حاصل از همپوشاني نشان داد كه دامنه شاخص دراستيك از 63 تا 195 است. مناطق با امتياز بالاي آسيب پذيري داراي ويژگي هايي مانند عمق كم آب زيرزميني، بافت درشت خاك، عمق كم خاك و شيب كمتر بودند. صحت سنجي نقشه حاصل از مدل دراستيك با نقشه توزيع غلظت نيترات بيانگر غلظت بالاي نيترات در پهنه مستعد به آسيب پذيري است. نتيجه گيري: مناطق با آسيب پذيري بالا در شمال غرب و قسمت هاي مركزي دشت واقع شده اند. نتايج اين تحقيق به كاهش اثرات زيست محيطي آلاينده ها بر روي منابع آب زيرزميني در آينده كمك خواهد كرد.