تأثير جنسيت و تمرينات شناختي و عملكردي بر كنترل وضعيت افراد ميان‌سال

مقدمه: كنترل وضعيت با گذران سن تغيير مي‌يابد و مطالعه ساز و كارهايي مرتبط با گذران سن، ضروري است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسي تأثير جنسيت و تمرينات شناختي و عملكردي بر وضعيت تعادل افراد ميان‌سال است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر، از نوع كاربردي و روش آن نيمه ‌تجربي بود. شركت‌ كنندگان پژوهش شامل 80 فرد ميان‌سال (شامل 40 مرد و 40 زن) بودند كه بر اساس معيارهاي ورود به مطالعه، انتخاب و به‌ طور تصادفي در هشت گروه دستورالعمل‌هاي كانون توجهي دروني و بيروني در تكاليف فراقامتي شناختي و عملكردي (Cognitive and motor suprapostural tasks) گمارده شدند. كنترل وضعيت با سنجش وضعيت قرارگيري مركز ثقل (Centre of gravity يا COG) با به ‌كارگيري سيستم Balance master و آزمون Modified clinical test of sensory interaction and balance (mCTSIB) ارزيابي شد. يافته‌ها: بر اساس آزمون One-way ANOVA، مردان و زناني كه در هر دو تكليف شناختي و عملكردي كانون توجه بيروني اتخاذ كردند، كنترل وضعيت بهتري داشتند (0.002 = P). مردان با كانون توجه بيروني در تكليف فراقامتي عملكردي، بهترين كنترل وضعيت را داشتند و ضعيف‌ترين عملكرد مربوط به زناني بود كه در تكليف شناختي كانون توجه دروني را اتخاذ كردند. به ‌طور كلي، مردان در تكاليف شناختي و عملكردي داراي كنترل وضعيت بهتري نسبت به زنان بودند (0.002 = P). نتيجه‎گيري: اتخاذ دستورالعمل‌هاي تمرين عملكردي بهتر از دستورالعمل‌هاي شناختي براي هر دو گروه ميان‌سالان زن و مرد جهت حفظ تعادل بود. با توجه به اين كه زنان تحت تكليف شناختي با دستورالعمل دروني تفاوت معني‌داري را در كنترل وضعيت نسبت به ساير گروه‌ها نشان دادند، توصيه مي‌شود در شرايط پراسترس، مربيان بايد به روش‌هاي غلبه بر استرس تمركز كنند. اين يافته‌ها، به نظر مي‌رسد براي راهنمايي مربيان و درمانگران جهت طراحي مداخلات تمريني تعادلي با مد نظر قرار دادن سن، جنس و نوع دستورالعمل توجهي، براي پيش‌گيري از افتادن و انجام تكليف دوگانه مفيد باشد.