بررسي سطوح مختلف پتانسيل اكسيداسيون احياي (ORP) آب بر پارامترهاي فيزيكوشيميايي آب، شاخص‌هاي خون‌شناسي و هورمون كورتيزول ماهي كپور معمولي (Cyprinus carpio)

مطالعه پتانسيل اكسيداسيون احيايي (ORP) آب يك شاخص فيزيكوشيميايي است كه تحت تأثير مجموعه مواد اكسيدكننده و احياء‌كننده در آب مي‌باشد. اين شاخص علاوه بر اينكه بسياري از پارامترهاي كيفي آب را تحت تأثير قرار مي‌دهد، خود به تنهايي بيان‌گر شرايط عمومي كيفي آب نيز مي‌باشد. با توجه به اهميت و اثرات اين شاخص بر سلامت زيستي آبزيان، تحقيق حاضر با هدف بررسي تأثير سطوح مختلف ORP آب بر شاخص‌هاي خون‌شناسي، هورمون كورتيزول ماهي كپور معمولي (Cyprinus carpio) و فاكتورهاي فيزيكوشيميايي آب شامل COD، BOD، TOC، نيترات و فسفات انجام گرفت. براي انجام اين تحقيق، تعداد 72 قطعه ماهي كپور معمولي با وزن متوسط 5±60 گرم در 4 تيمار ORP با سطوح 250-200 (تيمار شاهد)، 300-250 (تيمار اول)، 350-300 (تيمار دوم)، 400-350 (تيمار سوم) ميلي‌ولت و با سه تكرار در مخازن 70 ليتري به مدت چهار هفته قرار گرفتند. در طول تحقيق، سطوح مختلف ORP در تيمارهاي مختلف با اُزون‌دهي توسط دستگاه اُزون‌ساز به‌صورت روزانه تنظيم و اندازه‌گيري ORP نيز با دستگاه ORP‌متر ديجيتال انجام گرديد. بر اساس نتايج، با افزايش سطح ORP در تيمارها، ميزان هورمون كورتيزول خون ماهيان در تيمارهاي اُزون‌دهي شده افزايش يافته و تفاوت معني‏داري (0.05≥P) با تيمار شاهد نشان دادند و بيشترين تلفات (42%) مربوط به تيمار دوم و سوم بود. نتايج فاكتورهاي كيفي آب نشان داد كه با افزايش سطح ORP، فاكتورهاي BOD، COD و نيترات به‌طور معني‌داري كاهش يافتند، اما افزايش سطح ORP تأثير معني‌داري بر شاخص‌هاي فسفات و TOC نشان نداد. همچنين، با افزايش سطح ORP، نتايج شاخص‏ هاي خون‌شناسي، افزايش معني‌داري بين تيمارهاي تحقيق در شاخص‌هاي گلبول سفيد (WBC)، گلبول قرمز (RBC)، متوسط حجم گلبولي (MCV) و نوتروفيل نشان دادند. شاخص‌هاي متوسط هموگلوبين گلبولي (MCH)، هماتوكريت (HCT)، هموگلوبين (HB)، غلظت متوسط هموگلوبين گلبول قرمز (MCHC) و مونوسيت تفاوت معني‌داري بين تيمارها نشان ندادند. به‌طور لي نتايج تحقيق نشان داد كه دامنه ORP در محدوده 250 تا 300 ميلي‌ولت نه تنها اثر منفي بر ماهيان و تلفات آنها ندارد، بلكه با بهبود شاخص‌هاي كيفي آب شرايط را براي زيست ماهيان نيز بهتر مي‌كند.