اثر عصاره هيدروالكلي گياه افسنطين (Artemisia absinthium) بر تخمدان‫ها و هورمون‫هاي محور هيپوفيز- گناد در موش سوري

زمينه و هدف: گياه آرتميزيا آبسنتين (Artemisia absinthium) معروف به افسنطين به عنوان يك داروي ضد كرم، ضد مالاريا، ضدعفوني كننده، ضدالتهاب و همچنين در درمان درد معده در طب سنتي استفاده مي‫شود. در مطالعه حاضر، اثرات عصاره هيدروالكلي افسنطين بر بافت تخمدان و هورمون هاي محور هيپوفيز گناد در موش ماده نژاد NMRI مورد بررسي قرار گرفت. روش كار: در اين مطالعه تجربي، تزريق عصاره هيدروالكلي گياه افسنطين به مدت 30 روز متوالي به صورت درون صفاقي (IP) بر روي 50 سر موش با دوزهاي 50 (گروه اول)، 100 (گروه دوم)، 150 ميلي گرم بر كيلوگرم وزن بدن (گروه سوم) انجام گرفت. گروه شاهد فقط آب مقطر دريافت كرد و گروه كنترل بدون تزريق بود. سپس حيوانات تشريح شدند و نمونه خون از قلب آنها گرفته شد. سطوح هورمون هاي FSH، LH، استروژن و پروژسترون سرم با روش الايزا اندازه‫گيري شد. برش‫هاي 7 ميكروني از تخمدان با ميكروتوم گرفته شد و توسط روش هماتوكسيلين ائوزين رنگ‫آميزي شد. داده ها با آناليز آنوا يكطرفه و آزمون متعاقب توكي مورد سنجش قرار گرفت. سطح معني‫داري P 0/05در نظر گرفته شد. يافته ها: يافته هاي مطالعه حاضر، كاهش معني‫داري (P 0/05) در وزن بدن همه گروه‫هاي تجربي در مقايسه با گروه كنترل و شاهد نشان داد. در پارامترهايي مانند: قطر بزرگ و كوچك تخمدان، تعداد فوليكول‫هاي اوليه، ثانويه، در حال رشد، بالغ، و تعداد اجسام زرد كاهش قابل توجهي در گروه‫هاي تجربي با دوز 100 و 150 ميلي‫گرم بر كيلوگرم با سطح معني‫داري (P 0/05) مشاهده شد. همچنين افزايش معني‫داري (P 0/05 ) در تعداد فوليكول‫هاي تخريبي در اين دوزها مشاهده شد. تغيير معني‫داري در سطوح هورمون‫هاي استروژن و پروژسترون در تمام گروه‫هاي تجربي مشاهده نشد. هرچند FSHو LH در دوزهاي 100 و 150 ميلي گرم بر كيلوگرم كاهش معني‫داري (P 0/05) نشان داد. نتيجه گيري: به نظر مي‫رسد كه عصاره هيدروالكلي افسنطين در دوزهاي بالا اثرات تخريبي بر فرآيند اووژنز دارد كه ممكن است به دليل تركيبات موجود در اين گياه مانند آلفا و بتا توجون، آلكالوئيد و ساپونين باشد.