مشاركت اجتماعي؛ معناكاوي يك مفهوم راهبردي

يكي از ويژگي‌هاي مطالعات راهبردي اين است كه مفاهيم اين حوزه مطالعاتي علاوه بر كاركرد ماهيت ‏شناختي، به مثابه ابزاري براي پيشبرد و تسهيل اهداف و برنامه‌هاي مربوط به نظم، امنيت و سامان امورعمومي كاربرد دارد؛ از اين رو تدقيق فضاي معنايي و ابعاد و مؤلفه‌هاي آن براي پيشگيري از خطاي شناختي ضرورتي اجتناب‏ ناپذير است. با طرح مسائل و موضوعاتي مانند «امنيت اجتماعي»، «نظم عمومي»، «اجتماعي شدن امنيت»، «پليس جامعه ‏محور» و «امنيت جامعوي»، موضوع مشاركت اجتماعي در مطالعات راهبردي اهميت خاص يافته است. بررسي منابع موجود نشان مي‌دهد با اينكه جذابيت و علاقه زيادي براي كاربرد اين واژه ميان پژوهشگران اجتماعي و مطالعات راهبردي وجود دارد، تلاش زيادي در ادبيات اين حوزه براي شفاف ‎‏سازي مفهومي و ترسيم فضاي معنايي اين دانش ‏واژه صورت نگرفته است. اين مقاله براي رفع اين كاستي و غني ‏سازي ادبيات حوزه، به بررسي و واكاوي مفهوم مشاركت اجتماعي و مسائل مرتبط با آن مي‏ پردازد. مشاركت اجتماعي عبارت است از: حضور نسبتاً پايدار و عنداللزوم عناصر سازنده جامعه شامل افراد، گروه ‏ها، اجتماعات، نهادها و سازمان‌ها در فرايندها، امور و فعاليت‌هاي اجتماعي. در بررسي مفهوم مشاركت اجتماعي، لازم است نوع فعاليت اجتماعي در محيط مد نظر باشد. اين مقاله تلاشي است براي تبارشناسي و بررسي كاربردهاي نظري مفهوم مشاركت اجتماعي در ادبيات اين حوزه و توسيع ابعاد مفهومي آن در پژوهش‌هاي راهبردي. تبيين مباني نظري معرفت‏ شناسي، ارزش‌شناسي، كاربردشناسي، هستي‌شناسي، و ابعاد و مؤلفه‌هاي مفهومي مشاركت‏ كننده، موضوع و ميدان بخشي از تلاش توسيع مفهومي است.