بررسي تجمع بيولوژيكي فلزات سنگين سرب، نيكل، كروم و كادميوم در برگ گونه‌‌هاي درختي برهان و اكاليپتوس (مطالعه موردي: شركت گروه ملي صنعتي فولاد ايران)

Survey of heavy metals (Pb,Ni,Cr,Cd ) bio-accumulation in the leaves of ( Albizia lebbek and Eucalyotus camadulensis ) (case stady: Iran National Steel Industrial Group)

مقدمه سميت فلزات سنگين و تجمع آنها در زنجيره غذايي يكي از اصلي‌‌ترين معضلات زيست محيطي و بهداشتي جوامع مدرن است. اين مطالعه با هدف بررسي ميزان تجمع فلزات سنگين در دو گونه گياهي اكاليپتوس و برهان در محدوده شركت گروه ملي صنعتي فولاد ايران در سال 1395 صورت گرفت. مواد و روش‌‌ها براي نمونه‌‌برداري 5 ايستگاه در محدوده شركت در نظر گرفته شد و از برگ گونه‌‌هاي درختي برهان و اكاليپتوس و خاك پاي آن با 3 تكرار نمونه‌‌برداري شد. تعداد كل نمونه‌‌هاي خاك و گياه 90 نمونه بود. هضم نمونه‌‌هاي گياهي به روش جكسون (1958) و براي نمونه‌‌هاي خاك به روش 3050EPA انجام گرفت و غلظت فلزات سنگين موجود در نمونه‌‌ها توسط دستگاه ICP قرائت گرديد. يافته‌‌ها روند تجمع غلظت فلزات سنگين در 5 ايستگاه براي تمام نمونه‌‌ها برابر با Cr>Ni>Pb>Cd بود. بيشترين جذب فلزات سنگين مربوط به فلز كروم در اكاليپتوس با مقدار 45/39±3753/0 ميلي گرم بر كيلوگرم بود. مقادير تجمع زيستي فلزات سرب، نيكل و كروم كمتر از يك شد. اما در ارتباط با فلز كادميوم بيشتر از يك شد كه نشان دهنده توانايي اين دو گونه در پالايش خاك‌‌هاي آلوده به فلز سنگين كادميوم است. نتيجه‌‌گيري ميزان آلودگي گياهان مورد بررسي در منطقه تحت تاثير فرآيندهاي توليد در شركت بوده است. مقايسه ميزان غلظت عناصر نشان مي‌‌دهد كه گونه اكاليپتوس بهتر از گونه برهان قادر به جذب عناصر بوده است. پيشنهاد مي‌‌شود در مناطق صنعتي از گونه اكاليپتوس در راستاي جذب و كاهش آلودگي فلزات سنگين در محيط زيست استفاده شود.

Background and objective: Toxicity of heavy metals and their accumulation in food chain is one of the major environmental and health problem in modern societies. Heavy metals are as inevitable contamination of industries regions. This study is carried out with the aim to investigate the accumulation of heavy metals such as, lead, nickel, chromium and cadmium in two species of Eucalyptus and Borhan in Iran National Steel Industrial Group in 1395. Substance and methods: for sampling 5 stations within the area of the company were considered and from tree like lead of Eucalyptus and Borhan and its soil was sampled in three iterations. Plant samples digesting by Jackson (1958) method and for soil samples was conducted by 3050EPA of and heavy metals concentrations in the samples was read by ICP. Results: The concentration of heavy metals process in the five stations for all samples were equal to Cr> Ni> Pb> Cd's. Most of heavy metals absorption was for chromium metal in species of Eucalyptus with 3753.45±0.39 mg/kg. Bioaccumulation amounts of lead, nickel and chromium was less than 1. But in relation to cadmium, bio-accumulate levels was greater than one that indicates the ability of this species in purification of infected soils.to heavy metal cadmium. Discussion: it can be concluded that the contamination amount of studied plants in the region were affected by the production processes in the company. It is recommended to use Eucalyptus species in the industrial areas of in order to attract and reduce pollution in the environment.