فراتحليل اثربخشي دين داري و معنويت در درمان اختلالات رواني-باليني طي سال 2003-2013

A meta-analysis of the effect of religiosity and spirituality on treatment of psychotic-clinical disorders (2003-2013)

سابقه و هدف اگرچه دين در قرن بيستم مانعي براي پيشرفت جوامع بشري و نشانه ي كهنه پرستي محسوب مي شد؛ به طور كلي، براي فرد دين داري كه خود را در حمايت همه جانبه ي خداوند مي بيند، احساس آرامش و لذت معنوي عميق به همراه دارد. ازاين رو، سوالي كه مطرح مي شود اين است كه با توجه به تفاوت نگرش هاي موجود، آيا به واقع دين مي تواند در تقويت سلامت روان افراد موثر باشد؟ هدف پژوهش حاضر اين بود كه ضمن مطالعه ي رابطه ي سلامت روان و دين داري، گستره ي پراكنده ي نتايج مطالعات اين حوزه را نيز بررسي كند. روش كار روش اين پژوهش فراتحليل بود و در گروه پژوهش هايي قرار دارد كه بر بازنگري سامانمند تكيه مي كند. بازنگري سامانمند در پي استقرار و تركيب پژوهش ها و شواهدي است كه بر پرسش خاصي تمركز دارد. جامعه ي آماري تحقيق حاضر، مقالات علمي-پژوهشي مرتبط با موضوع بود كه در فاصله ي زماني سال هاي 1380 تا اوايل سال 1395 منتشر شده بود. ابتدا مطالعه يي مقدماتي انجام و بعد از آن داده ها گردآوري شد. اعتبار پژوهش هاي منتخب نيز بسيار مطلوب به دست آمد (0/99)؛ البته اعتبار در مطالعات ايراني به ميزان بسيار كم، از مطالعات لاتين بيشتر بود. نويسندگان مقاله هيچ گونه تضاد منافعي گزارش نكرده اند. يافته ها سلامت روان، شادي و رضايت از زندگي، ازجمله موضوعاتي هستند كه در مقالات ايراني بسيار تكرار شده اند و ناهمگني متغيرها به نسبت پايين است. در پژوهش هاي لاتين تاثير دين داري بيش از همه بر سلامت، كيفيت زندگي و افسردگي مطالعه شده است. تغيير و تنوع متغيرها در مطالعات لاتين بيشتر از مطالعات ايراني است. يافته ها نشان مي دهد حدود 34 درصد از كل مقالات، شدت تاثير را كم، 34/3 درصد زياد و 31/4 درصد نيز آن را متوسط برآورد كرده اند. نتيجه گيري شدت تاثير دين داري در مقالات ايراني بيشتر ارزيابي شده است. يكسان بودن شدت تاثير كم و زياد در پژوهش هاي ايراني نشان مي دهد هنوز در اين زمينه نيازمند پژوهش هاي متنوع تري هستيم.

Background and Objective Although in the 20th century religion was regarded as an obstacle in front of modernizing human societies and was a symbol of old-fashioned ideas, it leads to serenity and spiritual enjoyment for a religious person who believes that God is supporting them in all walks of life. Therefore, the question is whether religion is able to improve people’s mental health given the existing differences in individuals’ views in this regard. The current study aimed to conduct a meta-analysis on the association between mental health and religiosity. Method The method of this study is meta-analysis. This study is among documentary researches that are based on systematic review. Systematic review pursues settlement and combination of researches and evidences that focus in special question. Statistical population of this study included papers published in peer reviewed journals that were connected to the topic and were published during 1380-1395. At first we did a primary study and gathered data. Validity of elected papers was appropriate (0.99). Validity of the Iranian papers was a bit higher than that of English papers. The researchers declared no conflict of interests. Results Mental health, happiness and satisfaction of life were the most repeatedly mentioned subjects in Iranian papers and heterogeneity of variables were relatively low. In English studies, the majority of studies had focused on the effect of religiosity on health, quality of life and depression. Diversity of variables in English papers was higher than that of Iranian papers. Overall, according to the results of the reviewed papers, 34% of the findings reported a weak effect of religiosity on mental health, 34.4% indicated a strong impact and 31.4% showed a medium influence. Conclusion The effect size of religiosity has been studied more frequently in Iranian papers. The similarity in the low and high effect sizes in Iranian papers indicate that further studies are required in this regard.