رديابي منابع گرد و غبار سطوح مختلف جو سنندج با استفاده از مدل HYSPLIT به منظور مديريت مخاطرات محيطي

در اين پژوهش به منظور رديابي گرد و غبار در سنندج، ابتدا رخدادهاي توفان گرد و غبار در دوره آماري 24 ساله (20131990 ميلادي) از داده­هاي هواشناسي استخراج و به صورت آماري بررسي شد. در ادامه، يك رخداد گرد و غبار كه در نيمه گرم سال اتفاق افتاده و به مدت 10 روز طول كشيده بود انتخاب و با استفاده از مدل HYSPLIT ذرات غبار در اتمسفر رديابي شد. سپس به منظور واكاوي رخداد توفان‌هاي گرد و غبار در سنندج به صورت كلان­مقياس از علم همديد و به صورت ميان­مقياس از علم ديناميك بهره گرفته شد. نتايج نشان داد كه تعداد توفان‌هاي گرد و غبار در سنندج سير صعودي داشته و هرساله بر تعداد اين رخدادها افزوده مي‌شود؛ اوج آن‌ها در فصل بهار و تابستان بوده و در خردادماه بيش­ترين توفان اتفاق افتاده است. خروجي­هاي مدل HYSPLIT نشان داد كه در توفان گرد و غبار، ذرات غبار از سمت بيابان­هاي سوريه و شمال عراق وارد اتمسفر سنندج شده­اند و صحراي عربستان نقشي در آن نداشته و هم­چنين ذرات غبار در سطوح 500، 1000 و 1500 از يك مسير و آن­هم از سمت سوريه و شمال عراق وارد سنندج شده است. بررسي نقشه­هاي تراز 700 ژئوپتاسيل­متر و فشار سطح زمين نشان داد صعود ترازهاي مياني جو به ارتفاعات بالاتر باعث تشكيل پشته در عرض­هاي پايين جغرافيايي شده و اتمسفر ايران، سوريه و عراق در سيطره پرفشار جنب حاره بوده كه اين شرايط موجب تشكيل سيستم كم­فشار حرارتي سطوح پايين اتمسفر شده و موجب صعود هوا شد.