طراحي فضاهاي شهري با ارزيابي نگرش جنسيتي (مطالعه موردي: پارك بانوان نرگس اروميه)

در طراحي و ارزيابي فضاهاي شهري، انديشمندان به نيازهاي اوليۀ انسان بسيار توجه مي­كنند و همه بر اين اعتقاد هستند كه، بدون توجه به اين نيازها، امكان دسترسي به فضا و تحرك­پذيري در آن به حد قابل ملاحظه­اي محدود خواهد شد. اين نيازها تحت تأثير متغييرهاي مختلفي قرار دارند و «جنسيت» يكي از موضوع­هاي حساس اين مقوله است. از اين رو، هدف پژوهش حاضر ارزيابي نگرش جنسيتي در طراحي فضاهاي شهري با تاكيد بر پارك بانوان نرگس اروميه مي­باشد. روش تحقيق توصيفي ـ تحليلي بكارگرفته شده در اين پژوهش از نوع كاربردي مي­باشد. اطلاعات مورد نياز از طريق دو نوع پرسشنامه تصويري و غيرتصويري به­دست آمده است. براي ارزيابي و پردازش داده­ها از شيوه­هاي آماري توصيفي و استنباطي در قالب نرم­افزار spss استفاده شده است. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي­دهد كه تنها زنان خانه‌دار و مذهبي تمايل به استفاده از پارك­هاي زنانه دارند؛ و دسته سوم زنان يعني زنان شاغل جامعه و دسته چهارم يعني زناني با نگرش‌ها و گرايش‌هاي فمينيستي رغبتي براي استفاده از اين‌گونه پارك‌ها را ندارند. چنين وضعيتي در مورد ميزان احساس امنيت و آرامش زنان در پارك بانوان نيز صدق مي­كند. لذا پروژه پارك بانوان در كوتاه‌مدت و با توجه به محدوديت‌هاي عرفي، براي استفاده آزادانه زنان از فضاهاي عمومي، مطلوب به نظر مي‌رسند، اما در بلندمدت به توزيع عادلانه فضاهاي شهري كمك چنداني نخواهد كرد. نتايج حاصل از پرسشنامه­هاي تصويري نشان دهنده تنها تفاوت معناداري ميان زنان خانه­دار با مردان و ديگر گروه­هاي زنان موردمطالعه براي انتخاب عناصر پارك است؛ درنتيجه جنسيت در انتخاب عناصر پارك­ها تأثير چنداني نداشته و انتظار مي­رود كه عناصر پارك مطابق با نيازهاي زنان خانه­دار (بيشترين مراجعه‌كنندگان به پارك بانوان) باشد و به ارائه راهكارهاي عملي براي طراحي و جانمايي عناصر هرچه بهتر در پارك‌هاي بانوان پرداخته شود.