پيش‌بيني و بررسي روند خشكسالي هواشناسي با استفاده از سري زماني (مطالعه موردي: حوزه آبريز سلماس)

اساس بسياري از تصميم‌گيري‌ها در فرآيندهاي هيدرولوژيكي و تصميمات بهره‌برداري از منابع آب بر پايه پيش‌بيني و تحليل سري‌هاي زماني است. خشكسالي حالتي نرمال و مستمر از اقليم ايران با فراواني وقوع نسبتاً بالا است و مي‌توان با استفاده از تحليل‌هاي آماري و مدل‌هاي رياضي به پيش‌بيني آن پرداخت. در پژوهش حاضر به پيش‌بيني خشكسالي هواشناسي 5 ايستگاه حوزه آبريز سلماس واقع در استان آذربايجان غربي پرداخته شد. براي اين منظور داده‌هاي بارش ايستگاه‌ها طي دوره آماري (1387-1358) با استفاده از مدل‌هاي سري زماني بارش MA، AR، ARMA و ARIMA شبيه‌سازي شد و بهترين مدل براي پيش‌بيني انتخاب شد. سپس بارش ماهانه براي 7 سال بر اساس مدل انتخاب‌شده پيش‌بيني گرديد. با استفاده از شاخص بارش استاندارد (SPI)، شدت خشكسالي‌ها محاسبه شد. براي ايستگاه‌هاي نظرآباد، سلماس، يالقوزآغاج، چهريق و اوربان به ترتيب مدل‌هاي نهايي MA(3)، ARMA(4,2)، ARMA(1,1)، ARMA(3,2) و ARMA(1,1) انتخاب‌ شدند. در بررسي خشكسالي‌ها مشخص گرديد كه خشكسالي در سال‌هاي آماري 1387-1357 تنها در ايستگاه نظرآباد روند افزايشي داشته و در ايستگاه‌هاي سلماس، اوربان، چهريق و يالقوزآغاج روند كاهشي مشاهده گرديد.