بررسي اثرات انتشار گازهاي گلخانه اي بر عرضه و تقاضاي آب آبياري در حوزه هاي آبخيز استان قزوين

انتشار روزافزون گازهاي گلخانه‌اي ازجمله عواملي است كه طي دهه‌هاي اخير بر سرعت به‌وجود آمدن پديده تغيير اقليم تأثير گذاشته است. در مطالعه حاضر ابتدا با بهره‌گيري از داده‌هاي سري زماني سال‌هاي 1392-1385 و مدل شبيه‌سازي RCMPRECIS اثر انتشار گازهاي گلخانه‌اي بر متغيرهاي اقليمي دما و بارش تحت سناريوهاي مختلف در حوزه‌هاي آبخيز استان قزوين بررسي شد. سپس، جهت بررسي ميزان اثرگذاري متغيرهاي دما و بارش بر عملكرد محصولات منتخب از روش حداقل مربعات معمولي (OLS) و تحليل‌هاي رگرسيوني استفاده شد. در ادامه با لحاظ نمودن نتايج تحليل رگرسيوني در مدل برنامه‌ريزي رياضي مثبت (PMP)، ميزان تغييرات به‌وجود آمده در عرضه و تقاضاي آب آبياري و توليدات بخش كشاورزي در حوزه‌هاي آبخيز استان قزوين بررسي شد. نتايج نشان داد كه انتشار گازهاي گلخانه‌اي تحت سناريوهاي A، B و C، متغيرهاي اقليمي دما و بارش را به ميزان 0.43 تا 1.27 درجه سليسيوس و 14.1 تا 1.31 ميلي‌متر متأثر مي‌سازد. اين امر عملكرد محصولات منتخب را در سطح حوزه‌هاي آبخيز استان قزوين تغيير مي‌دهد. با تغيير در عملكرد، سطح زير كشت محصولات زراعي از 10.51 تا 3.17 درصد، ميزان عرضه آب آبياري از 10.4 تا 1.64 درصد و ميزان تقاضاي آب آبياري از 1.60 تا 7.35 درصد تغيير مي‌كند. همچنين، نتايج نشان داد كه بيشترين و كمترين كاهش شكاف بين عرضه و تقاضاي آب آبياري در حوزه‌هاي آبخيز خررود و شاهرود به ميزان 9.20 و 1.82 درصد حاصل مي‌شود. با برآورد شكاف بين عرضه و تقاضاي آب آبياري مي‌توان تصميمات درخور و مناسبي را جهت پايداري منابع آب در سطح حوزه‌هاي آبخيز استان قزوين اتخاذ نمود.