بررسي تأثير متقابل حقوق بشر و صلح بر يكديگر

اين مقاله به بررسي تأثير متقابل حقوق بشر و صلح بر يكديگر مي‌پردازد. تجربه تاريخي جوامع بشري نشان داده است كه صلح و حقوق بشر ارتباط تنگاتنگ با يكديگر داشته‌اند. چنين تجربه‌اي در دوران معاصر به گونه‌اي رشد و توسعه يافته است كه ملت‌ها و دولت‌هاي جهان به اين باور رسيده‌اند كه حقوق بشر و صلح لازم و ملزوم يكديگر هستند؛ به گونه‌ا‌ي كه نمي‌توان بدون رعايت حقوق بشر به صلح واقعي و پايدار دست يافت؛ و بدون وجود صلح نيز نمي‌توان انتظار داشت كه حقوق بشر به طور كامل مورد احترام و رعايت قرار گيرد. از سويي ديگر در دوران معاصر اين ارتباط به گونه‌اي رشد و توسعه نموده است كه برخورداري از صلح خود به عنوان يكي از نمونه‌هاي برجسته نسل سوم حقوق بشر مطرح بوده و حق برخورداري از صلح به عنوان يكي از حقوق بنيادين بشر مطرح شده است؛ به گونه‌اي كه تحقق عملي ديگر حقوق بشر وابسته به وجود آن در نظر گرفته مي‌شود. به بياني ديگر حق برخورداري از صلح اساس ديگر حقوق بشر را تشكيل مي‌دهد؛ چرا كه بدون تحقق حق برخورداري از صلح امكان اجراي نسل اول حقوق بشر (حقوق مدني و سياسي) و نسل دوم حقوق بشر(حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي) و حتي نسل سوم حقوق بشر (حقوقي همچون حق توسعه و حق برخورداري از محيط زيست شايسته) وجود ندارد. در اين راستا است كه اين مقاله با بررسي اسناد بين‌المللي همچون منشور سازمان ملل متحد، اعلاميه جهاني حقوق بشر، ميثاق‌هاي بين‌المللي سازمان ملل متحد راجع به حقوق بشر، قطعنامه‌هاي مربوطه مجمع عمومي سازمان ملل متحد (به ويژه اعلاميه حق مردمان در برخورداري از صلح قطعنامه 11/39 مورخ 12 نوامبر 1984 ميلادي، و قطعنامه ترويج صلح به عنوان يك الزام اساسي براي برخورداري كامل همگان از تمامي حقوق بشر قطعنامه 163/62 مورخ 18 دسامبر 2007ميلادي)، و قطعنامه‌هاي مربوطه كميسيون حقوق بشر و شوراي حقوق بشر نشان مي‌دهد كه چگونه حقوق بشر و صلح به عنوان مفاهيمي وابسته به يكديگر در نظر گرفته شده‌اند به گونه‌اي كه تحقق يكي، بدون ديگري به طور كامل امكان‌پذير نمي‌باشد. در نهايت اين مقاله نتيجه مي‌گيرد كه احترام به حقوق بشر و رعايت كامل اين حقوق بدون صلح امكان‌پذير نمي‌باشد و دستيابي به صلح پايدار و واقعي نيز بدون احترام به حقوق بشر و رعايت كامل اين حقوق امكان‌پذير نمي‌باشد. بر اين اساس همه ملت‌ها و دولت‌ها بايد كوشش نمايند تا از طريق احترام بيشتر به حقوق بشر در جهت تأمين و تقويت صلح در جهان بكوشند و با خودداري از اقداماتي كه صلح و امنيت بين‌المللي را به خطر مي‌اندازند نقش خود را در جهت تحقق كامل حقوق بشر در سطح جهان ايفاء نمايند. بديهي است در جهاني كه دولت‌ها در صلح و آرامش با يكديگر به سر مي‌برند، حقوق بشر پوياتر و مؤثرتر مورد احترام و رعايت قرار خواهد گرفت و در چنين جامعه جهاني است كه منافع همه ملت‌ها تأمين و تضمين خواهند شد.