مطالعه آلودگي خاك به فلزات سنگين ناشي از نشت هيدروكربن هاي نفتي در پالايشگاه كرمانشاه

در دهه‌هاي اخير چالش ناشي از آلودگي خاك با هيدروكربن‌هاي نفتي تبديل به يكي از خطرات جدي در كشورهاي نفت‌خيز جهان از جمله ايران شده است. در كشورهايي كه داراي تأسيسات، پالايشگاه‌ها و منابع نفتي هستند و به‌طور دائم فرايندهاي اكتشاف در حال انجام است، نشت و تراوش آلاينده‌ها و فرآورده‌هاي نفتي و نفوذ آن‌ها در خاك در هنگام ذخيره‌سازي و يا انتقال، از مهم‌ترين آلوده‌كننده‌هاي خاك به شمار مي‌آيد. در اين پژوهش با هدف بررسي و اندازه‌گيري ميزان فلزات سنگين در خاك محدوده پالايشگاه كرمانشاه سعي شده ضمن دستيابي به غلظت اين فلزات و تحليل آماري آن‌ها، مناطق پرخطر به لحاظ آلودگي ناشي از نشت، استخراج، پالايش و يا حمل نفت مشخص گردند. لذا تعداد 15 نمونه خاك از محوطه پالايشگاه انتخاب و از نظر ميزان آلودگي به اجزاء نفتي مورد آزمايش قرارگرفته‌اند. بر اساس نتايج حاصل از آناليز ICPMS نمونه‌هاي خاك پالايشگاه كرمانشاه روند تغييرات غلظت فلزات سنگين به‌صورت است. شاخص زمين انباشت حاكي از آن است كه خاك پالايشگاه در عناصر نيكل و كروم در محدوده غير آلوده تا آلودگي متوسط قرار مي‌گيرند. اين در حالي است كه نتايج حاصل از فاكتور غني‌شدگي دال بر غني‌شدگي خاك از كروم و سرب بوده و همچنين اثبات مي‌كند غني‌شدگي در عناصر سرب و مس ناشي از عوامل انسان‌زاد مي‌باشد. شاخص بار آلودگي عناصر كروم، نيكل، روي، مس و سرب نشان مي‌دهد كه خاك موردبررسي به لحاظ اين عناصر داراي آلودگي است. نقشه پهنه‌بندي عناصر سنگين در محدوده موردبررسي بيان‌كننده آن است كه غلظت بالاي برخي عناصر در ايستگاه‌هاي نمونه‌برداري ناشي از نشت آلاينده‌هاي هيدروكربني از مخازن و تأسيسات نفتي مي‌باشد.