ارزيابي آموزش مؤلفه‌هاي حقوق بشر در برنامه درسي ايران

تحقيق حاضر در زمينه يكي از اساسي‌ترين مباحث در حوزه تعليم و تربيت سياسي و برنامه درسي تحت عنوان آموزش حقوق بشر انجام شده است. هدف اصلي اين تحقيق را دو مسئله تشكيل داده است كه عبارتند از: شناسايي مفاهيم و مؤلفه‌هاي حقوق بشر و ميزان توجه به مفاهيم و مؤلفه‌هاي حقوق بشر در برنامه‌هاي درسي مدارس متوسطه در نظام آموزشي ايران. در اين تحقيق در زمينه مؤلفه‌هاي آموزش حقوق بشر سه حيطه اساسي دانش، توانش و نگرش حقوق بشر مد نظر قرار گرفته است و ميزان توجه به اين مؤلفه‌ها در سه حيطه طراحي، اجرا و ارزشيابي برنامه‌هاي درسي بررسي شده است. سؤالات اين تحقيق پيرامون نظرات معلمان، دانش‌آموزان و كارشناسان سازماندهي شده و روش تحقيق از نوع تحقيقات توصيفي پيمايشي بوده است. ابزار جمع‌آوري اطلاعات پرسش‌نامه محقق ساخته با آلفاكرنباخ 88% مي‌باشد. جامعه تحقيق مشتمل بر 420 نفر از دبيران رشته علوم انساني دوره متوسطه شهر كاشان در سال 1388-1389 مي‌باشند كه با استفاده از جدول تعيين حجم نمونه و فرمول كوكران تعداد دويست نفر از دبيران رشته علوم انساني با روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي و تعداد 27 نفر از متخصصان تعليم و تربيت با روش نمونه‌گيري تصادفي ساده به عنوان آزمودني انتخاب شده‌اند و نيز با استفاده از روش نمونه‌گيري تمام شماري تعداد پانزده نفر از كارشناسان برنامه درسي دوره متوسطه در دفتر برنامه‌ريزي و تأليف سازمان پژوهش در برنامه‌ريزي آموزشي به پرسش‌نامه‌ها پاسخ دادند. براي تجزيه و تحليل داده‌ها در سطح آمار توصيفي (از جدول توزيع فراواني، نمودار، ميانگين و ... ) و  Tو F در سطح آمار استنباطي (آزمون و تحليل واريانس يكراهه) استفاده شده است.  نتايج نشان داد كه دانش‌آموزان، معلمان و كارشناسان برنامه‌ريزي درسي با آموزش مفاهيم مطروحه حقوق بشر در حيطه‌هاي دانش، توانش و نگرش موافقند. كارشناسان برنامه درسي ميزان توجه به مفاهيم و مؤلفه‌هاي حقوق بشر را در حيطه طراحي برنامه درسي بسيار و نسبتاً كم ارزيابي كرده‌اند. بين نظرات دانش‌آموزان، معلمان و كارشناسان در خصوص آموزش صلح تفاوت معني‌داري وجود ندارد.