ارزيابي شاخص هاي پايداري زيست محيطي و كشاورزي در حوزه هاي آبريز زرينه رود و سيمينه رود

در مناطق خشك و نيمه‌خشك، كشاورزي منجر به كاهش تراز سطح آب درياچه‌هاي بزرگ مانند درياچه آرال، درياچه اروميه، درياچه هامون و درياچه بختگان شده است. هدف اصلي از انجام اين تحقيق ارزيابي پايداري زيست‌محيطي و كشاورزي حوزه‌هاي آبريز زرينه‌رود و سيمينه‌رود به‌عنوان بزرگ‌ترين زيرحوضه‌هاي درياچه اروميه مي‌باشد. شاخص پايداري با استفاده از معيارهاي عملكرد اطمينان‌پذيري، برگشت‌پذيري و آسيب‌پذيري محاسبه شد. در اين تحقيق هم‌چنين شاخص كمبود آب آبياري براي مناطق كشاورزي مورد تحليل قرارگرفت. مقادير تقاضاي آبياري و شاخص كمبود آب آبياري (تقاضاي برآورد نشده) با استفاده از مدل WEAP21 محاسبه و شاخص هاي پايداري كشاورزي و زيست محيطي بدست آمد. نتايج نشان داد كه شاخص پايداري زيست‌محيطي حوزه‌هاي آبريز زرينه‌رود و سيمينه‌رود در جهت تأمين نياز زيست‌محيطي درياچه اروميه در طي دوره مورد مطالعه به‌ترتيب برابر 0.39 و 0.41 مي‌باشد. هم‌چنين شاخص پايداري كشاورزي به‌ترتيب برابر 0.64 و 0.74 به‌دست آمد. مقادير شاخص كمبود آب آبياري نيز نشان داد كه تقاضاي آبياري براي كليه مناطق كشاورزي به‌طور كامل تأمين نشده است. نتايج فوق نشان داد كه حوزه‌هاي آبريز زرينه‌رود و سيمينه‌رود هم از لحاظ زيست‌محيطي و هم از لحاظ كشاورزي ناپايدار است. با توجه به اينكه در طي دوره مطالعه تغييرات سطح زيركشت در اكثر مناطق كشاورزي روند افزايشي داشته است، بنابراين مي‌توان نتيجه گرفت كه توسعه كشاورزي و اضافه شدن برداشت‌هاي آب براي مصارف كشاورزي عامل اصلي ناپايداري زيست‌محيطي و كشاورزي است.