بررسي ارتباط پارامترهاي هواشناسي با روند تغييرات PM2.5 بر اساس شاخص AQI در مشهد طي سال هاي 95-1393

Investigation of the relationship between meteorological parameters and PM2.5 changes using AQI index in Mashhad from 2014 to 2016

زمينه و هدف: ذرات معلق يكي از مهم ترين آلاينده ­هاي هوا بخصوص در كلان­ شهرها هستند كه داراي اثرات سوء بهداشتي و زيست محيطي مي­ باشند. هدف از انجام اين مطالعه بررسي ارتباط پارامترهاي هواشناسي با روند تغييرات PM2.5 بر اساس شاخص AQI در شهر مشهد طي سال­هاي 95-1393 مي ­باشد. روش ­ها: اين مطالعه از نوع توصيفي- تحليلي مي‌باشد. اطلاعات مربوط به غلظت PM2.5 از مركز پايش آلاينده­ هاي زيست محيطي مشهد و داده­هاي مربوط به پارامترهاي هواشناسي از اداره كل هواشناسي استان خراسان رضوي جمع آوري شد. پس از بررسي داده ­ها بر اساس شاخص كيفي هوا، ارتباط بين داده­ها با نرم­ افزار­هاي SPSS ويرايش 20و Excel مورد تحليل قرار گرفت. نتايج: نتايج نشان داد كه تغييرات غلظت آلاينده PM2.5 طي سال­هاي 1393 تا 1395 اختلاف معناداري داشته، اما روند اين تغييرات ثابت نبوده است. متوسط غلظت سالانه اين آلاينده در سال هاي 1393، 1394 و 1395 به ترتيب 19/43±26/29، 15/89±25/28 و 27/88±30/50 ميكروگرم بر مترمكعب بوده است. همچنين نتايج اين مطالعه وجود همبستگي معنادار و معكوس بين غلظت PM2.5 و سرعت باد را نشان داد، اما بين غلظت اين آلاينده و ساير پارامترهاي هواشناسي (دما، رطوبت نسبي و بارش) ارتباط معناداري مشاهده نشد. نتيجه­ گيري: وقوع بيشتر اينورژن در فصول سرد، سرعت باد، وزش بادهاي غالب جنوب شرقي-شمال غربي و انتقال آلاينده‌هاي صنايع واقع در شرق و جنوب شرق به داخل شهر مشهد از جمله عوامل مرتبط با نوسانات غلظت اين آلاينده مي‌باشند كه نياز به مديريت يكپارچه در جهت كاهش غلظت اين آلاينده وجود دارد.

Background & Aim: Particulate matters are of the most important air pollutants, particularly in large cities, having harmful effects on the human’s health and the environment. The present study aimed to investigate of the relationship between meteorological parameters with PM2.5 changes using AQI index in Mashhad from 2014 to 2016. Methods: This study is cross-sectional. Data related to concentration of PM2.5 were collected from the Monitoring Center of Environmental Pollutants of Mashhad, and the meteorological parameters were obtained from the Bureau of Meteorology of Razavi Khorasan Province. Then, the obtained data were analyzed in terms of Air Quality Index using SPSS 20 and Excel software. Results: The study result indicated that PM2.5 concentration changes were significant from 2014 to 2016, but the trend was not constant. The average annual concentration of this pollutant in 2014, 2015 and 2016 was 29.26 ± 19.49, 25.88 ±15.89 and 30.30 ±38.86 µg/m3, respectively. Results also demonstrated a negative correlation between wind speed and PM2.5 concentration. However, there was no significant relationship between this pollutant and other meteorological parameters (temperature, relative humidity and rainfall). Conclusion: Occurrence of more inversion in cold seasons, wind speed, south-east-north-west prevailing winds, and transmission of pollutants in the east and south-east industries to Mashhad are among the factors associated with the volatility of this pollutant, thereby requiring integrated management to reduce the concentration of this pollutant.