ارزيابي تأثير منابع ريسك بر بازار سرمايه اسلامي؛ مطالعه موردي بورس اوراق بهادار تهران

با توجه به اينكه رابطه ريسك و بازده در بورس اوراق بهادار و رفتار سهام در مقابل عوامل ريسك، همواره از موضوعات مورد بحث در حوزه مالي بوده و سرمايه‌گذاران نيز به منظور حفظ ارزش سبد دارايي‌هاي خود به دنبال شناسايي عوامل ريسكي و ميزان تأثيرپذيري بازدهي سهام از اين عوامل هستند، اين مقاله با تبيين روش قيمت‌گذاري دارايي سرمايه‌اي شرطي پتنگيل و همكاران (1995) و در قالب مدل چندعاملي آربيتراژ، تأثير شرطي منابع متنوع ريسك شامل ريسك بازار، ريسك تغييرات قيمت نفت، ريسك نرخ ارز، ريسك قيمت طلا، ريسك تورم و چولگي و كشيدگي در وضعيت صعودي و نزولي بازارها را بر بازده سهام ده صنعت برتر فعال در بورس اوراق بهادار تهران طي دوره 1386−1392 با استفاده از داده‌هاي روزانه بررسي كرده تا به اين پرسش اساسي پاسخ دهد كه منابع متنوع ريسك چه تأثيري بر بازدهي سهام دارند تا از اين طريق به بهينه‌سازي پورتفوي دارايي سرمايه‌گذاران تحت شرايط مختلف اقتصادي كمك كند. بررسي روابط ياد شده با استفاده از يك رگرسيون دو مرحله‌اي انجام مي‌گيرد كه با توجه به ماهيت داده‌ها، مدل‌سازي در مرحله اول براساس مدل‌هاي سري زماني و در مرحله دوم با تكيه بر الگوهاي پانل ديتا و به‌كارگيري تخمين‌زن‌هاي اثرات ثابت و تصادفي مي‌باشد. نتايج نشان مي­دهد كه يك رابطه شرطي بين عوامل مختلف ريسك و بازده سهام وجود دارد و عوامل ريسك شامل ريسك بازار، نوسانات قيمت نفت، نوسانات نرخ ارز، نوسانات قيمت طلا و در برخي موارد ريسك نوسانات تورم نقش مهم و معنا‌داري در تعيين بازده سهام در هر دو بازار صعودي و نزولي دارند. از سوي ديگر نتايج احتمال آزمون تقارن ضرايب در مدل‌هاي شرطي نشان مي‌دهد كه اين رابطه در خصوص تمامي عوامل ريسك بالا در بازارهاي صعودي و نزولي نامتقارن مي‌باشد. در مقابل، نتايج بيانگر اين است كه چولگي و كشيدگي تنها در وضعيت صعودي بازار سهام، داراي تأثيري معنا‌دار و متقارن بر بازدهي سهام است.