اثربخشي آموزش مبتني بر اميد به شيوه شناختي- معنوي بر بهزيستي روان شناختي و كيفيت زندگي مادران داراي فرزندان سرطاني

Effectiveness of hope-oriented teaching through cognitive-spiritual method on psychological wellbeing and life quality of the mothers of the children suffering from cancer

مقدمه بروز بيماري­ هاي مزمن همچون سرطان در فرزندان، سلامت روان مادران را با آسيب جدي مواجه مي ­سازد. بر همين اساس پژوهش حاضر با هدف اثربخشي بسته آموزشي مبتني بر اميد به شيوه شناختي- معنوي بر بهزيستي روان شناختي و كيفيت زندگي مادران داراي فرزندان سرطاني انجام گرفت. روش كار پژوهش حاضر نيمه ­آزمايشي با طرح پيش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماري پژوهش حاضر، شامل مادران داراي فرزندان مبتلا به سرطان در استان لرستان در سال 1396 بود. در اين پژوهش تعداد 30 مادر داراي فرزند مبتلا به سرطان با روش نمونه‌گيري غيرتصادفي هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفي در گروه ­هاي آزمايش و گواه گمارده شدند (15 مادر در گروه آزمايش و 15 مادر در گروه گواه). گروه آزمايش مداخله آموزشي مبتني بر اميد به شيوه شناختي- معنوي را طي سه ماه در 10 جلسه 90 دقيقه‌اي دريافت نمودند. پرسشنامه‌هاي مورد استفاده در اين پژوهش شامل پرسشنامه كيفيت زندگي (سازمان بهداشت جهاني، 1996) و پرسشنامه بهزيستي روان شناختي (ريف ، 1980) بود. داده‌هاي حاصل از پژوهش به شيوه تحليل كواريانس تك­ متغيره توسط نرم‌افزار آماري SPSS23 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نتايج نشان داد كه بسته آموزشي مبتني بر اميد به شيوه شناختي- معنوي بر بهزيستي روان شناختي و كيفيت زندگي مادران داراي فرزندان سرطاني تأثير معنادار دارد(f= 23.94, f= 40.56, p<0/001). ميزان تاثير بسته آموزشي مبتني بر اميد به شيوه شناختي- معنوي بر بهزيستي روان شناختي و كيفيت زندگي مادران داراي فرزندان سرطاني به ترتيب 47 و 60 درصد بود. نتيجه ­گيري بر اساس يافته‌هاي پژوهش حاضر پيشنهاد مي­ شود كه از آموزش مبتني بر اميد به شيوه شناختي- معنوي به عنوان يك روش كارآمد جهت بهبود بهزيستي روان شناختي و كيفيت زندگي مادران داراي فرزند سرطاني استفاده شود.

Introduction: The emergence of chronic diseases such as cancer seriously endangers the mothers’ mental health. Therefore the present study was conducted aiming to investigate the effectiveness of hope-oriented teaching package based on cognitive-spiritual method on psychological wellbeing and life quality of the mothers of the children with cancer. Materials and Methods: It was a quasi-experimental study with pretest, posttest and control group design. The statistical population included all the mothers of the children with cancer in the province of Lorestan in 2017. 30 mothers of the children with cancer were selected through non-random sampling method and were randomly replaced into experimental and control groups (15 mothers in the experimental and 15 mothers in the control group). The experimental group received hope-oriented teaching interventions through cognitive-spiritual method during ten ninety-minute sessions during three months. The applied questionnaires were life quality questionnaire (World Health Organization, 1996) and psychological wellbeing questionnaire (Ryff, 1980). The data from the study were analyzed through mono-variable ANCOVA via SPSS23 software. Results: The results showed that hope-oriented teaching package through cognitive-spiritual method has significant effect on psychological wellbeing and life quality of the mothers of the children with cancer (f=40.56, f=23,94, p<0.001). The degree of the effect of hope-oriented teaching package through cognitive-spiritual method on psychological wellbeing and life quality of the mothers of the children with cancer was 47% and 60% respectively. Conclusion: According to the findings of the study it can be suggested that hope-oriented teaching through cognitive-spiritual method can be used as an efficient method to improve psychological wellbeing and life quality of the mothers of the children with cancer.