اثربخشي برنامه آموزشي مبتني بر پذيرش و تعهد بر تعامل مادر-كودك مادران داراي كودك مبتلا به اختلال نارسايي توجه/بيش فعالي

The Effectiveness of Acceptance and Commitment on Mother-Child Interaction of Mothers of Children with Attention Deficit / Hyperactivity Disorder

مقدمه: تعامل مادر-كودك به عنوان يكي از مهمترين ارتباط­ هاي كودكان در زندگي، اهميت زيادي دارد. هدف اين پژوهش تعيين اثربخشي برنامه آموزشي مبتني بر پذيرش و تعهد بر تعامل مادر-كودك مادران داراي كودك مبتلا به اختلال نارسايي توجه/بيش فعالي بود. روش كار: در اين پژوهش از روش نيمه‌آزمايشي و طرح پيش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه كنترل و پيگيري سه ماهه بود. جامعه آماري اين پژوهش را تمامي مادران داراي فرزند مبتلا به اختلال نارسايي توجه/بيش­ فعالي شهرستان مرند تشكيل دادند. از اين جامعه، 40 نفر بصورت نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند و بصورت تصادفي در دوگروه (20 تايي) آزمايشي و كنترل جايگزين شدند. پرسشنامه­ تعامل مادر-كودك رابرت (1961) در سه مرحله پژوهش اجرا گرديد، براي گروه آزمايش هشت جلسه آموزش مبتني بر پذيرش و تعهد اجرا شد. يافته­ هاي پژوهش در نهايت با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 23 و آزمون اندازه­ گيري مكرر تحليل شدند. نتايج: نتايج حاصل از اندازه گيري مكرر و آزمون هاي تعقيبي نشان داد آموزش مبتني بر پذيرش و تعهد بر بهبود سبك‌ تعامل پذيرش، تعديل سبك‌ تعامل بيش‌حمايت‌گري، سبك‌ تعامل سهل‌گيري و سبك‌ تعامل طرد مادران داراي كودك مبتلا به اختلال نارسايي توجه/بيش فعالي اثر بخش بوده و اثر برنامه آموزشي در طول زمان پايدار بوده است (p≤0/001). نتيجه گيري: آموزش مبتني بر پذيرش و تعهد بر تعامل مادر-كودك مادران داراي فرزند مبتلا به اختلال نارسايي توجه/بيش فعالي تاثير دارد؛ لذا مشاوران و روانشناسان مي­توانند از اين رويكرد براي بهبود تعامل مادر-كودك، بهره ببرند.

Introduction: Research has shown that mother-child interaction between the child with ADHD and the mothers is impaired. The purpose of this study was to determine the effectiveness of an acceptance and commitment education program on mother-child interaction of mothers with children with attention deficit / hyperactivity disorder. Methods: In this study, a quasi-experimental and pretest-posttest design with a control and three-month follow-up was used. The statistical population of this study consisted of all mothers with children with ADHD in Marand. From this population, 40 individuals were selected by convenience sampling and were randomly assigned to two experimental and control groups. The Robert Mother-Child Interaction Questionnaire (1961) was administered in three stages of the study. Eight sessions of acceptance and commitment training were administered to the experimental group. The findings were finally analyzed using SPSS software version 23 and repeated measurement test. Results: The results of repeated measures and post hoc tests showed that acceptance and commitment based training on improvement of acceptance interaction style, modification of hypersensitivity interaction style, facilitation interaction style and exclusion interaction style of mothers with children with attention deficit / hyperactivity disorder The effect of training program has been consistent over time (p≤0/001). Conclusion: Acceptance and commitment training affects mother-child interaction Mothers of children with attention deficit / hyperactivity disorder, so counselors and psychologists can use this approach to improve mother-child interaction.