الگوي پيشنهادي معماري محله اسلامي ايراني بر مبناي مدل نگره‌هاي زندگي ساز حكمت اسلامي

انساني كه موجودي نظام مند، مدني الطبع و خلاق فضاي زيست است جهت رشد و توسعه در مسير تعالي، به الگوي سكونتي نياز دارد. معماري سكونتگاه محله‌اي امروزي و به اصطلاح مدرن تحت تأثير مؤلفه‌هاي كالبدي معماري و شهرسازي و اقتصادي، اجتماعي، زيست‌محيطي غربي قرار گرفته و زمينه‌ي ضعف در تعلق، دلبستگي و پيوند فرد با محيط زندگي را به وجود آورده‌اند. الگوي تشكيل‌دهنده‌ي سكونتگاههاي محله اي همواره متناسب با فرهنگ و آداب و رسوم و سنن يك ملت شكل مي‌گيرد. بر اساس تجربه‌ي زندگي در محلات قديمي، همواره در وجه باطني آن بر تقويت همبستگي و روابط اجتماعي و مفهوم شكل‌گيري مجموعۀ اسلامي تأكيد داشته است. در اين تحقيق به الگوي سازنده‌ي محله‌ي مسكوني متناسب با ابعاد اسلامي ايراني آن در حوزه معماري سكونتگاهي تأكيد شده است. عدم وجود الگوي سازنده‌ي محله، به عدم شالوده و بنيان‌هاي قوي نظري در تعاريف و مفاهيم دقيق و روشن از محله بازمي‌گردد. ارائه‌ي مفهوم دقيق و تدوين مباني نظري معين و مدون بر پايه‌ي جهان‌بيني اسلامي مي‌تواند الگوي مناسبي در بخش نظري و عملي از معماري محله‌ي مسكوني ارائه نمايد. اين تحقيق از يك سو بنيادي و نظري است و از روش استدلال و تحليل منطقي بر پايه‌ي منابع كلام الهي و معصومين بهره مي‌گيرد و از سوي ديگر در حوزه‌ي كاربردي به ارائه‌ي مفهومي و الگوي عملي از معماري محله‌ي اسلامي مي پردازد كه متناسب با نيازهاي مادي و معنوي انسان در جهت توسعه و تكامل از منظر اسلامي است. يافته‌ها حاكي از آن است كه آنچه به مفهوم محله ارتقاء مي‌بخشد، شناخت مباني و هدف در شكل‌گيري محله است. و آنچه در اين مفهوم زيرساخت معماري محله است الگويي زندگي‌ساز با روشي نظام‌مند و مجموعه‌نگر است كه بر اساس مباني حكمي معماري با سه جهان‌بيني ديني، فلسفي و علمي استوار شده است و توسط عوامل هماهنگ‌ كننده جامعه در سطح سياسي، فرهنگي و اقتصادي است.