بررسي تأثير تغييرات اقليمي بر توليدات كل زراعي در نواحي ده گانه زراعي– اكولوژيكي ايران

اقليم، آميخته اي از ويژگي هاي چيره شده و ماندگار جوي يك گستره ي جغرافيايي در گذر زمان است و در پي تغيير آن، چگونگي زندگي انسان ها نيز تغيير مي كند و منجر به آسيب به بخش هاي مختلف مانند كشاورزي و محيط زيست مي شود. هدف از انجام تحقيق حاضر، بررسي تأثير تغييرات اقليمي بر توليدات كل زراعي در نواحي ده گانه زراعي – اكولوژيكي ايران است. مطالعه حاضر تأثير بارش، دما، تبخير و تعرق، رطوبت نسبي و سرعت باد بر توليدات كل زراعي در طي سال هاي 1364 تا 1394 مورد ارزيابي قرار گرفت. داده هاي خام اوليه براي انجام اين مطالعه از طريق سازمان هواشناسي و وزارت جهاد كشاورزي كشور گردآوري و مرتب گرديد. پس از بررسي ايستايي، داده ها در قالب داده پانل با اثرات تصادفي برآورد شدند. نتايج نشان داد متغيرهاي دما، ميزان تبخير و تعرق و سرعت باد در سطح 5 درصد و متغير بارش در سطح ده درصد بر توليدات كل زراعي اثرگذار بوده اند. دما اثر منفي بر توليدات زراعي داشته است به نحوي كه با افزايش دما، توليدات زراعي به ميزان 01/1 ميليون تن كاهش مي يابد. متغير بارش بر توليدات زراعي اثر مثبت دارد و با افزايش بارندگي، توليدات زراعي به اندازه ي 025/0 ميليون تن افزايش خواهد يافت. متغيرهاي تبخير و تعرق و سرعت باد اثر منفي بر توليدات زراعي داشته است به نحوي كه با افزايش تبخير و تعرق و سرعت باد، توليدات زراعي به ترتيب به ميزان 08/0 و 02/1 ميليون تن كاهش پيدا مي كنند.