بررسي مزيت نسبي و ثبات عملكرد صادرات كالاهاي صنعتي در استان هاي ايران

شناسايي مزيت نسبي مناطق صنعتي داراي قابليت و هدايت سرمايه­ها جهت سرمايه­گذاري در صنايع آن مناطق مي­توانند در  توسعه صادرات غير نفتي مؤثر باشند. هدف پژوهش حاضر بررسي مزيت نسبي و ميزان ثبات عملكرد صادرات كالاهاي صنعتي در استان­هاي كشور ايران است. براي بررسي وضعيت مزيت نسبي از روش­هاي مزيت نسبي آشكار شده (RCA) و مزيت نسبي آشكار شده متقارن (RSCA) و همچنين از روش همگرايي گروهي (نسبت R2/β) جهت بررسي روند پايداري مزيت نسبي استان­ها در توليد و صادرات كالاهاي صنعتي استفاده شده است. داده­هاي مورد نياز از گزارش­هاي سرشماري سالانه كارگاه­هاي صنعتي طي دوره 13921379جمع­آوري شده است. نتايج حاصل از بررسي مزيت­ نسبي آشكارشده و متقارن بالاسا نشان داد كه استان­هاي اصفهان، مركزي، قزوين، بوشهر، هرمزگان، سمنان، آذربايجان شرقي، يزد، خوزستان، كهگيلويه و بويراحمد، خوزستان، زنجان، قم و كرمان به ترتيب از مزيت نسبي آشكار شده و متقارن برخوردار هستند. اين استان­ها علاوه بر خودكفا بودن، كالاهاي صنعتي خود را به ساير استان­ها و خارج كشور صادر مي­كنند. همچنين يافته­هاي حاصل از برآورد روش همگرايي گروهي نشان داد كه براي كل استان­ها ضريب تخصص­گرايي برابر با 33/1 بوده و بزرگ­تر از يك مي­باشد، اما از 28 استان مورد مطالعه، 14 استان با ضريب تخصص گرايي بالاي يك (75/1) صنعتي و 14 استان ديگر با ضريب تخصص­گرايي كمتر يك (99/0) غير صنعتي بوداند. براساس اين نتايج، سطح تخصص و ميزان مزيت نسبي استان­هاي صنعتي نه تنها از ثبات لازم برخوردار بوده بلكه در طي دوره نيز تقويت شده است. در مقابل سطح تخصص و ميزان مزيت نسبي استان­هاي غير صنعتي پايدار نبوده و به طور نسبي ميزان تخصص اين استان­ها در مقايسه با استان­هاي صنعتي تضعيف شده است.